» Let op: deze activiteit is voorbij «
Een selectie van ruim 90 beelden van hout, steen en pijpaarde, uit zowel de eigen collectie als uit andere binnen- en buitenlandse verzamelingen, toont de schoonheid van de Utrechtse beeldhouwkunst van het einde van de vijftiende en de vroege zestiende eeuw.
Kerkfabriek
In de Middeleeuwen groeide Utrecht uit tot het belangrijkste centrum in de Noordelijke Nederlanden op het gebied van de economie, politiek, cultuur en religie. De aanwezigheid van de bisschop, kapitaalkrachtige geestelijken, invloedrijke adel en welgestelde burgers vormde een goede voedingsbodem voor de ontwikkeling van een bloeiende kunstproductie, waaronder ook die van de beeldhouwkunst. In de late Middeleeuwen zijn er maar liefst vijf kapittelkerken, vier parochiekerken en ruim twintig kloosters en abdijen in de stad aanwezig. Deze gebouwen werden veelvuldig voorzien van heiligenbeelden en andere kunstobjecten. In de tweede helft van de dertiende eeuw startte men met de bouw van een nieuwe kathedraal, de Domkerk. Veel beeldhouwers van elders trokken naar Utrecht om van dit gigantische bouwproject te profiteren. Zij werkten echter niet alleen voor de kerkfabriek, maar ook voor kanunniken, priesters en welvarende particulieren.
Beeldhouwers
Hoewel er aan het begin van de veertiende eeuw voornamelijk beeldhouwers uit het Maas- en Rijnland in Utrecht werkzaam waren, kwamen vanaf het midden van de veertiende eeuw steeds vaker Utrechters in de registratielijsten van het gilde voor. Om het beeldenambacht te mogen uitvoeren, moesten zowel lokale als beeldhouwers van buiten de stad zich registeren bij het zadelaarsgilde. In de loop van de vijftiende eeuw nam het aantal vermeldingen van beeldhouwers in de Utrechtse archieven enorm toe. Met uitzondering van Adriaen van Wesel (ca. 1417-ca. 1490) en Jan van Schayck (werkzaam van ca. 1494 -1523) is het echter vrijwel onmogelijk om de bewaard gebleven beelden met de gekende namen te verbinden. Vandaar dat veel van de anonieme beeldhouwers in de twintigste eeuw door onderzoekers van een noodnaam zijn voorzien. Op basis van stijl worden zij dan als Utrechts geclassificeerd. Een belangrijke Utrechtse beeldhouwer met noodnaam, die zowel in hout als steen werkte, is de Meester van de Utrechtse Stenen Vrouwenkop. (Bekijk via deze link een 3-D impressie).
Atelier
De beelden worden in hun volle glorie getoond. Bezoekers kunnen de beelden, die zich in kerken, kloosters en woonhuizen, doorgaans boven ooghoogte bevonden, tot in de kleinste details bestuderen. Zo komt u meer te weten over de herkomst van de beelden, hun oorspronkelijke functie, het ontstaansproces en de opdrachtgevers. In totaal zijn er zes themaroutes om al deze onderwerpen extra onder de aandacht te brengen. In de ‘discovery area’ kunnen bezoekers op een actieve, zintuigenprikkelende manier meer informatie krijgen over het reilen en zeilen in een middeleeuws beeldhouwatelier. Het atelier toont zowel authentieke middeleeuwse gereedschappen in vitrines alswel voorwerpen die bezoekers aan mogen raken, zoals verschillende soorten hout en een beeld in verschillende stadia.
Publicatie
Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde publicatie, waarin alle beelden in de vorm van catalogusnotities worden opgenomen.
Het catalogusgedeelte wordt voorafgegaan door twaalf wetenschappelijke essays van verschillende specialisten op het gebied van beeldhouwkunst en het middeleeuwse Utrecht.
Activiteiten
Bij de tentoonstelling wordt een uitgebreid activiteitenprogramma samengesteld. Zodra dit bekend is, verschijnt het op de site. Te denken valt aan:
-stadswandeling / arrangement met bezoek aan tentoonstelling
-lezing door restaurator of conservator
-korte cursus beeldhouwen in steen
-cursus polychromeren
