‘Nieuwe Kunst’ is de letterlijke vertaling van ‘Art Nouveau’. Ze duidt de vernieuwende vormgeving aan, die zich rond 1900 in Nederland gelijktijdig met de Art Nouveau ontwikkelt, maar geheel eigen stijlkenmerken heeft. Een expositie in de posterwand van het Haags Gemeentearchief in het Atrium Den Haag belicht prachtige Haagse voorbeelden van deze vormgeving, die zowel in beschermde monumenten als verstopt in het straatbeeld te vinden zijn. De expositie is een initiatief van de afdeling Monumentenzorg en Welstand van de gemeente Den Haag, samengesteld door bureau Kroon & Wagtberg Hansen.
Art Nouveau
Eind 1895 meldden Nederlandse kranten dat de bekende kunsthandelaar Samuel Bing zijn Salon de l’Art Nouveau opent in Parijs. In de daaropvolgende jaren ontwikkelde het Art Nouveau zich in architectuur, kunst, vormgeving en mode tot een internationale rage. De hele leefomgeving wordt in deze vernieuwende stijl ingericht.
Het meest bekend is het Frans-Belgische Art Nouveau met haar sierlijke vormen, ook wel ‘zweepslagstijl’ genoemd. Al snel ontwikkelt ieder Europees land zijn eigen variant: de Duitse Jugendstil, Noord-Europese Chaletstijl, Oostenrijkse Secession, Glasgow Style, etc. Tegen de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) is deze hype over zijn hoogtepunt.
Nieuwe Kunst
De Nieuwe Kunst ontstaat parallel met de flamboyante Art Nouveau, maar verschilt hiervan wezenlijk. Ze is vooral te zien in interieurvormgeving en heeft een ingetogener, geometrische lijnvoering. Ook Nieuwe Kunst kent een rijke organische symboliek, die zich uit in onder meer houtsnijwerk, glas-in-lood en tegeltableaus. Bovendien is Nieuwe Kunst sterk beïnvloed door de culturele uitwisseling tussen Nederland en toenmalig Nederlands-Indië. Die inspiratie is terug te vinden in het gebruik van inheemse motieven, batik en tropische houtsoorten.
Erfgoed beschermen
Na 100 jaar zijn veel gebouwen van toen inmiddels verdwenen, de stad vernieuwt zich. De afdeling Monumentenzorg en Welstand van de gemeente Den Haag beschermt de hoogtepunten van Haags erfgoed met een monumentenstatus. Momenteel worden de vele variaties van het Haagse Art Nouveau daartoe geïnventariseerd. Deze expositie is samengesteld door de onderzoekers; twee Haagse kunsthistorici van bureau Kroon & Wagtberg Hansen. De vormgeving is verzorgd door Jerney de Jong.
