Breekbaar

Een aantal kunstenaars in Breekbaar stelt met en in hun werk kritische vragen over politieke spanningen en de ontheemding van mensen, terwijl anderen hun eigen kwetsbaarheid en belevingswereld centraalstellen. Een belangrijke gemene deler is experimenteel en uitdagend materiaalonderzoek waarbij de grenzen opgezocht en verlegd worden en de spanning soms zo hoog oploopt dat het kunstwerk letterlijk kan breken of barsten. Breekbaar toont het werk van Gijs Assmann, Tim Breukers, Koos Buster, Elise ’t Hart, Olivier van Herpt, Hella Jongerius, Susanne Khalil Yusef, Hans van Koolwijk, Vytautas Kumža, Emmie Liebregts, Jelle Mastenbroek, Tilmann Meyer-Faje, Noor Nuyten, Alexandra Phillips, Maria Roosen, Rafaël Rozendaal, Sarah van Sonsbeeck en Geng Xue. In de tentoonstelling is een gedicht opgenomen van Ellen Deckwitz uit de bundel De steen vreest mij (Nijgh & Van Ditmar, 2011). Deze bundel, te leen in CODA Bibliotheek, volgt een familie die zich langzamerhand terugtrekt uit het bestaan. Het Europees Keramisch Werkcentrum (EKWC) is partner van deze tentoonstelling en gaat op basis van interviews met kunstenaars en docenten in op technieken, werkprocessen en de werkplaats in Oisterwijk.

Noor Nuyten experimenteert met smeltende schermen van tablets en telefoons. Door de grondstoffen en materialen die nodig zijn voor de productie van tablets en telefoons in kaart te brengen, herinnert Nuyten ons aan de oorsprong en essentie van deze gebruiksvoorwerpen en hoe afhankelijk we eigenlijk zijn van de materialen en grondstoffen die nodig zijn voor het maken van deze apparaten. In de tentoonstelling wordt een handgeblazen bal van omgesmolten iPhones gepresenteerd; een ‘offline timer’ die door de interne spanning op elk moment kan breken. Ook Rafaël Rozendaal reflecteert met zijn website-installatie Random Fear op de verhoudingen tussen de digitale en analoge wereld. Hij confronteert de bezoeker in een monumentale projectieruimte met gecontroleerde algoritmes en elementen uit ons dagelijks leven zoals gebroken spiegels.   

In het werk van Susanne Khalil Yusef komen onderwerpen als identiteit, ontheemding, machtsrelaties en de situatie in haar thuisland aan bod. Haar installatie met keramische hoofden en glazen geweren is kleurrijk en speels opgebouwd op een tapijt met het motief van de Palestijnse sjaal. Achter die speelsheid gaan echter aangrijpende verhalen en gebeurtenissen schuil die verwijzen naar haar persoonlijke geschiedenis. Met haar kunstwerken vervaardigd van keramiek, brons, glas en neon wil Yusef bewustwording creëren over het leed van de Palestijnen. Zo staat er in roze neonlampen een Arabische handgeschreven tekst op de muur: “Wij willen leven”.

In deze tentoonstelling komen ook de mentale en persoonlijke aspecten van breekbaarheid en kwetsbaarheid aan bod. Koos Buster verbeeldt met zijn vaak humoristische keramiek en glaswerk alledaagse zaken; van klein verdriet tot groot geluk. Hij toont zijn eigen kwetsbaarheid en dagelijkse irritaties met uitspraken op keramische tegeltjes die hij aan de wand presenteert. CODA toont in Breekbaar de grootste museale selectie uit zijn serie sierborden van bijna alles wat ik niet leuk vind. In deze serie komen niet alleen actuele, politieke thema’s aan bod en onderwerpen als wapenhandel, boerenprotesten en persoonlijke, maar ook herkenbare ergernissen over de belastingdienst, de NS of te hippe koffiezaken.

De mens en zijn beperkingen staat centraal in de video-installatie The Name of Gold van de Chinese kunstenaar Geng Xue, een bijzondere bruikleen van Museum Princessehof. Deze monumentale zwart-wit animatiefilm speelt zicht af in een soort goudmijn en is gemaakt met klei. Het zwart en het wit in de film symboliseren tegenstellingen als wreedheid en humor, realiteit en illusie en aarde en hemel. In het verhaal zijn de hardwerkende mensfiguren van klei getekend door trauma’s, worstelingen en verleidingen, maar door het gebruik van goud laat de kunstenaar ook verlangen en hoop doorschemeren.

 Bezoek www.coda-apeldoorn.nl