Magisch Schotland in Borne
Een unieke expositie over tartans, kilts en koninklijke tradities in Museum Bussemakerhuis
Vanaf 1 december brengt Museum Bussemakerhuis in Borne een stukje Schotland naar Twente met de bijzondere expositie “Magisch Schotland: Clans, Tartans en Kilts.” Dit textiel museum, gevestigd in het enige overgebleven linnenhandelshuis van Nederland, vormt het perfecte decor. De kleurrijke, geruite tartans en kilts, in talloze variëteiten, zijn niet alleen iconische modeartikelen, maar dragen eeuwenoude verhalen in zich die verbonden zijn met de Schotse clans en hun eeuwenlange strijd voor vrijheid en identiteit. De expositie gaat in op de weeftechniek, en toont diverse kilts die bij verschillende gelegenheden worden gedragen. Al kijkende ontdekken bezoekers de rijke geschiedenis, cultuur en tradities van het magische Schotland.
Een historisch decor met diepe verbondenheid
Een tartan is een geruite, wollen stof, waar de Schotse kilt van wordt gemaakt. Een kilt is een stuk tartan dat op ingenieuze wijze geplooid wordt en rond het middel wordt gedragen. Een 'echte' kilt wordt gedragen met een sporran (een klein tasje dat over de kilt wordt gedragen) en een kiltspeld om de voorkant van de kilt te verzwaren. Ze werden oorspronkelijk gedragen als praktische en multi-functionele kledingstukken in het ruige Schotse landschap.
De ingewikkelde ontwerpen en levendige kleuren maken tartans tot prachtige stoffen die met trots worden gedragen. Elke clan heeft zijn eigen unieke tartan, die generaties lang wordt doorgegeven. De verschillende ruitvormige patronen en kleuren van tartans hebben ook een esthetische aantrekkingskracht. De Burberry-ruit, beroemd gemaakt door de bekende ontwerpster Vivian Westwood, vindt zijn oorsprong in de Schotse tartanpatronen. Een mooi voorbeeld van de blijvende invloed van Schotse tradities op de hedendaagse cultuur en mode.
De geschiedenis van de tartans is verweven met de turbulente geschiedenis van Schotland zelf
In de 18e eeuw, tijdens de Jacobitische opstanden, werden tartans en kilts symbolen van verzet tegen de Britse overheersing. Na de verpletterende nederlaag van de Schotse troepen bij de Slag bij Culloden werd het dragen van tartans en kilts zelfs verboden. De Britse kroon probeerde het Schotse nationalisme te smoren, maar in plaats daarvan versterkte het de vastberadenheid van het schotse volk. Toen het verbod eindelijk werd opgeheven, waren tartans en kilts inmiddels uitgegroeid tot krachtige symbolen van vrijheid en identiteit.
De bijdrage van kiltmaker Annette Plantinga
Sinds 2019 mag Annette Plantinga uit Friesland zich officieel SVQ, (Scottish Vocation Qualification) gecertificeerd kiltmaker van Nederland noemen. Sterker nog, ze is buiten het Verenigd Koninkrijk de enige die deze titel dragen mag. Annette stelt originele, door haar vervaardigde kilts beschikbaar, waaronder ook bruidskleding wat deze expositie een extra persoonlijk tintje geeft. De tartans beschikbaar gesteld door the House of Edgar uit Schotland, bruiklenen van de House of Carrynette uit Leeuwarden, bijdragen van de Hengelose Concord Pipe Band en het Ministerie van Doedelzaken maken deze expositie tot een stoere Schotse beleving.
Een raadsel en de kilt
Tegenwoordig worden tartans en kilts nog steeds met trots gedragen tijdens ceremoniële gebeurtenissen, zoals bruiloften, en de Highland Games. Oorspronkelijk werd onder de kilt geen ondergoed gedragen. In de natte Schotse Hooglanden bood dat meer comfort en bewegingsvrijheid. Ondergoed was tot de tweede helft 19e eeuw niet gebruikelijk. Dit roept de intrigerende vraag op of de Schotse man, die geheel volgens de tradities nog de juiste accessoires draagt, inclusief lange bijpassende kousen en schoenen, ook traditiegetrouw geen ondergoed draagt tijdens formele gelegenheden. Wie weet vind je het antwoord tijdens de tentoonstelling.
Ontdek het verhaal achter de Schotse ruit in Museum Bussemakerhuis
Met deze expositie nodigt het Museum Bussemakerhuis iedereen uit om een stukje Schotse geschiedenis te ervaren en de magie van tartans en kilts zelf te ontdekken. De tentoonstelling is vanaf 1 december te bezichtigen. Deze kleurrijke en inspirerende expositie in het historische Bussemakerhuis in het hart van het pittoreske Borne belooft weer een onvergetelijke ervaring te worden voor jong en oud, cultuurliefhebbers, en iedereen die geïnteresseerd is in geschiedenis en ambacht.
