"Knoeiers, kladders, verlakkers"

archief oud artikel 21 oktober 2008 Amstelveen, Noord-Holland De Cobrabeweging bestaat zestig jaar en daarom geeft het gelijknamige museum in Amstelveen een feestje. Van 18 oktober tot en met 25 januari worden er ruim zeventig werken van Cobrakunstenaars tentoongesteld. In ‘Knoeiers, kladders, verlakkers’ trekt de kunst opnieuw haar zondagse jasje uit.

“De kunst heeft zich door Cobra bevrijd”, benadrukt Lieke Fijen, Hoofd PR van het museum, het belang van de tentoonstelling. “De theoretische, aan regels gebonden kunst maakte plaats voor primaire, creatieve, spontane kunst. Experimenteren en het openbreken, verenigde de Cobrakunstenaars in het saaie en conservatieve Nederland.”

'Ook voor kinderen is deze expositie leuk'

Maatschappelijke betrokkenheid

Het Cobra Museum voor Moderne Kunst is het enige museum in de wereld dat doorlopend Cobrakunst toont. Daarnaast is het beste museum van 2008 bekend door het tonen van maatschappelijke betrokkenheid. “We herhalen graag gevoelige onderwerpen”, zegt Fijen. “Kunst heeft een leidende rol voor het uitdragen van vernieuwingen en signalen. Veel kunstenaars werken tegen de verdrukking in. Met een recente tentoonstelling als ‘China Now’ brengen we vragen aan het licht als: ‘hoe tolerant is de samenleving’.”

De Cobrakunstenaars kennen ook een bepaalde mate van verdrukking. De revolutie eind jaren veertig, onder aanvoering van onder meer Karel Appel, Eugène Brands, Corneille, en Constant, wordt niet gewaardeerd in het naoorlogse Nederland. De kunstenaars worden verguisd en hun kunst wordt belachelijk gemaakt. 'Knoeiers, kladders en verlakkers', schrijft een recensent. In 1951 valt de beweging – deels door deze tegenstand – al weer uit elkaar. Pas in de zestiger jaren worden de ideeën en kunstwerken van de Cobrabeweging op grotere schaal gewaardeerd. Schilderijen zijn van een paar tientjes opeens duizenden euro’s waard.

Minder bekend

In Amstelveen uit men deze waardering een aantal decennia later in het oprichten van het Cobra Museum voor Moderne Kunst (1995). De collectie op de benedenverdieping is in de loop van de jaren steeds verder uitgebreid. “Het is nu wel een hele andere tentoonstelling hoor”, zegt Fijen stellig. “Cobra is een internationale kunststroming, dus we hebben moeite gedaan om ook werken van kunstenaars die wat minder bekend zijn ten toon te stellen.”

Zo hangen er naast schilderijen van Karel Appel, Eugène Brands en Pierre Alechinsky ook werken van Jacques Doucet, Jean-Michel Atlan en George Collignon in de prachtig ingerichte benedenruimte. De lichte expositieruimte en het invallende zonlicht zorgen voor een uiterst aangename sfeer. Het geheel straalt rust uit, waardoor je je totaal kunt focussen op de Cobrakunst.

Oprichtingsakte

Het grote scala aan schilderijen wordt afgewisseld met unieke en boeiende documenten, waaronder de oprichtingsakte uit 1948, originele krantenartikelen en veelzeggende historische foto’s. Ook is er aandacht voor de Cobradichters in de zogenaamde ‘Dichterskooi’, een variant op de kooi die in het Stedelijk Museum in Amsterdam stond tijdens de eerste expositie in 1949. Verder wordt in het Auditorium een film vertoond.

“Ook voor kinderen is deze expositie leuk”, geeft Lieke Fijen aan. “Kijk naar deze tekening, die kijkt je zo authentiek in de ogen.” Ze wijst op een ‘eenvoudige’ schets van een tweetal fabelachtige fantasiedieren. “Kinderen laten zich eveneens door het primaire leiden.”

De tentoonstelling is zaterdag 18 oktober geopend. Helaas kon er maar één Cobraveteraan op het feest aanwezig zijn, de Duitse 90+er Karl Otto Götz. “Toen het museum in 1995 open ging, waren er nog zeventien kunstenaars aanwezig”, weet Fijen. “Nu zijn er nog maar een paar in leven. Cobra is van recente kunstgeschiedenis, echte geschiedenis geworden.”

Reportage - Laatst gewijzigd: 2011-05-09 10:46:50 · Gepubliceerd: 21 oktober 2008 - 2449