Bestorm-de-stadsmuren-van-Zutphen

Winterwandeling door Zutphen

archief oud artikel 28 december 2010 Geschiedenis Zutphen, Gelderland Wil je een stad echt goed leren kennen? Loop dan eens mee met een gids. Zo vind je de mooiste bezienswaardigheden van de stad zonder er moeite voor te doen. Onder winterse omstandigheden liep DagjeWeg.NL door Zutphen. Een stad met ruim 365 rijksmonumenten! Genoeg te zien dus.

De regen sijpelt gestaag uit een grauwe hemel. Het weer werkt niet bepaald mee tijdens de winterwandeling van de VVV. Ondanks dat weet onze gids zijn verhaal geestdriftig over te brengen. De geschiedenis van Zutphen is zijn hobby en de wandeling doet zijn enthousiasme tot grote hoogten stijgen. Want weten wij wel dat vele gevels in Zutphen al eeuwen oud zijn? Langzaam neemt de gids ons mee naar de tijd dat Zutphen ontstond en door heftige gevechten zichzelf helemaal ingroef in de stadswalburg.

De winterwandeling van de VVV Zutphen is alleen te boeken in de maand december. Ook in andere maanden biedt de VVV leuke wandelingen door Zutphen onder leiding van een gids.

Binnen de stadsmuren

We beginnen bij de VVV, in het stationsgebied van Zutphen. In 1943 werd dit deel stevig gebombardeerd en kwamen er veel inwoners om. We staan even stil om de huidige situatie te bekijken, maar wandelen al snel achter de gids aan, de oude stad in. Waar de oude stad begint? Dat kun je tegenwoordig goed terug vinden, zo vertelt de gids. In de straatstenen is met een andere kleur de plaats van de oude stadsmuur aangeduid. "Kijk, jullie staan nu buiten de stad", wijst de gids. "Oh, snel naar binnen dan", antwoordt één van de deelnemers. En we wandelen verder.

Dominicanerklooster

Zutphen heeft een katholieke geschiedenis en kende dus een religieus leven. Hierdoor ontstonden ook kloosters en voor we het weten staan we voor het huis van de Dominicaner monniken. Nu is dit voormalige klooster het onderkomen van het Stedelijk Museum Zutphen. We verlaten de druilerige straat en warmen ons binnen in het museum, terwijl de gids uitgebreid uitleg geeft. In het museum is namelijk een plattegrond te zien van de oude stad, die door een ringwalburg beschermd werd. "Bij recente opgravingen is een muntje uit York gevonden", vertelt de gids. "York was in die tijd een pleisterplaats voor Vikingstammen, die de rivieren opvoeren om met minder goede bedoelingen een nederzetting te bezoeken." Na deze bezoeken was de plaatselijke graaf het zat en besloot zich letterlijk in te graven door een ringwal aan te leggen.

Broederenkerk

Bij het klooster hoort de Broederenkerk, die nu in gebruik is als openbare bibliotheek. Een prachtige bestemming voor de kerk, vindt de gids. "Het past helemaal goed, als je bedenkt dat de monniken vroeger hier zelf boeken schreven." Binnen in de kerk valt meteen de enorme lichte ruimte op, die handig ingedeeld is als bibliotheek. Boeken lenen is hier een uitstapje op zich. Onze geoefende gids wijst ons op de plafondschilderingen, die de protestanten in de 16e eeuw overschilderden. Later werden deze gerestaureerd. Iets waar de gids nog wel een leuke anekdote over weet: "Zie je die menselijke figuur? Die houdt een vlag en vaandel in de hand. Tijdens de reconstructie stond er een man te schilderen en te krabben, toen hij hoorde dat er een prinsesje was geboren. Voor eigen rekening schilderde hij de naam Beatrix en in de vlag de koninklijke standaard en een sinaasappeltje."

Stadsarchief

Gezellige rode luikjes versieren de voorgevel van het huidige Stadsarchief. "Zie je dat, Bep?", vraagt een vrouw aan haar vriendin. "Zo mooi die gevel." Dit gebouw heeft net als veel andere in Zutphen een lange geschiedenis, die begon in 1442 als een gasthuis voor arme mensen. Daarna werd het een weeshuis. "Weeshuizen ontstonden meestal door de pest. De builenpest maakte namelijk vooral volwassenen ziek en zij stierven. Dan bleven er altijd kindertjes over." In 1976 nam het Stadsarchief haar intrek in het pand, dat tot die tijd dienst deed als pakhuis. We nemen een kijkje binnenin en bewonderen de eeuwenoude balken. In het archief liggen de eigendomsaktes van de huizen in de binnenstad van Zutphen, die terug gaan tot in 1300.

Markten

Het centrum van Zutphen heeft drie verschillende markten: de Groenmarkt, Houtmarkt en de Zoutmarkt. Al sinds Zutphen stadsrechten kreeg aan het einde van de twaalfde eeuw wordt hier de markt gehouden. Op het punt waar de drie markten samenkomen staat de Wijnhuistoren, wat vroeger dienst deed als stadsherberg. De stad kocht het gebouw om er belangrijke gasten te ontvangen. Later kreeg de toren een make-over en werd er een stenen trap voor geplaatst. Vanaf de eerste verdieping kon de stadhouder het plein overzien. "Dat was vroeger een hangplek," vertelt de gids. "Hier werden mensen opgehangen, zodat iedereen er naar kon kijken." Wij lopen liever even door.

Chocolademelk

De laatste stop is bij het oude stadhuis, waarvan de burgerzaal in de middeleeuwen een vleeshal was. Nu vinden er vergaderingen en andere evenementen plaats. De gids wijst ons op een groot wandkleed met de skyline van Zutphen erop geborduurd. Vroeger was dit een schilderij, maar bij een renovatie is deze spoorloos verdwenen. Na de vleeshal wandelen we nog langs de Walburgiskerk, die helaas in dit jaargetijde gesloten is. Langzaam verandert de regen die ons al anderhalf uur achtervolgt, in sneeuw. Nu is het een echte winterwandeling! Met een Chocomel-mok lopen we naar het eindpunt, waar de VVV een aangename verrassing verzorgt. Warme chocolademelk, dat hoort erbij in de winter.

Moe van het wandelen? Kom even op adem en drink een bakje koffie bij De Pelikaan in Zutphen.