Pompen of verzuipen

archief oud artikel 4 mei 2006 Lemmer, Friesland In het plaatsje Lemmer in Friesland staat het ir. D. F. Woudagemaal. Het stoomgemaal trekt jaarlijks duizenden toeristen, sinds het in 1998 op de lijst van Werelderfgoederen is gezet. Met regelmaat draait het gemaal nog water naar het Ijsselmeer. Het Woudagemaal is in 1920 gebouwd om het overtollige water uit Friesland weg te pompen.

Sneeker Meer

De capaciteit van de stoommachines is ongeveer 4 miljoen liter water per minuut. Met deze capaciteit wordt bij wijze van spreken het Sneeker Meer in twee dagen leeggepompt. Gemiddeld doet het gemaal er zes uur over om te starten en op te warmen. Daarom wordt nog maar een enkele keer gebruik gemaakt van het gemaal. Het draait jaarlijks gemiddeld 400 uur, verspreid over het jaar. Voor de bediening van het gemaal zijn 9 machinisten nodig in drie ploegen van elk acht uur. Het gemaal heeft op 7 en 8 maart dit jaar voor het laatst gedraaid.

Stavoren

Wanneer er nu water uit de Friese boezem moet worden gepompt, is het goedkoper en handiger om eerst het J.L. Hooglandgemaal in Stavoren aan te zetten, voordat het Woudagemaal in werking wordt gesteld. Het elektrisch gemaal in Stavoren werd in 1966 geopend. Deze kan met één druk op de knop worden aangezet. Bovendien is de capaciteit van het gemaal ruim dertig procent groter dan het Woudagemaal. Alleen als er zoveel water moet worden weggepompt dat het gemaal in Staveren het niet meer aankan, wordt het Woudagemaal in werking gesteld.

Stoom is nog steeds de enige energievoorziening voor het Woudagemaal. De stoom wordt opgewekt in 4 grote ketels in het ketelhuis. De ketels worden tegenwoordig gestookt met zware olie. Tot 1967 werd er nog kolen gebruikt om de ketels mee op te stoken. De stoom vormt de energie voor de aandrijving van de stoommachines die het overtollige water verwerken. Deze stoommachines staan in de machinehal en hebben enorme vliegwielen. Naast de machines staan acht centrifugaalpompen. Het overtollige 'boezemwater' dat moet worden afgemaald, wordt via een dikke buis naar de pompen gezogen. Daarna persen de pompen het water naar het IJsselmeer.

Redactioneel - Laatst gewijzigd: 2022-10-31 11:46:54 · Gepubliceerd: 4 mei 2006 - 7107