door

In het hol van de leeuw

Tentoonstelling 'Hoe tem je een leeuw?' in Natuurhistorisch Museum

archief oud artikel 22 oktober 2007 Rotterdam, Zuid-Holland Een circus is geen circus zonder wilde dieren. Veel dierenactivisten denken daar anders over - de dieren worden slecht behandeld en horen in het wild thuis. De dieren hebben het goed, vinden de circussen. Het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam vertelt vooral dit laatste verhaal. Daar is vanaf 30 september de tentoonstelling 'Hoe tem je een leeuw? - dieren in het circus' te zien. In de tentoonstelling is veel aandacht voor de hedendaagse circuspraktijk en de vriendschappelijke relatie tussen de leeuw en zijn temmer. Na 16 maart 2008 verhuist de expositie naar het Natuurmuseum in Friesland, tot medio november 2008, waarna het Natuurhistorisch Museum in Maastricht het stokje overneemt.

Een leeuwentemmer steekt zijn hoofd in de opengesperde muil van een reusachtige leeuw. Het publiek joelt 'ooohhh' en 'oehhhh' en geeft de waaghals een groot applaus. Olifanten doen een dansje op muziek en de dompteur maakt een diepe buiging. Een circus zou niet hetzelfde zijn zonder wilde dieren. De tentoonstelling 'Hoe tem je een leeuw?' geeft een mooi beeld van de manier waarop de wilde dieren getraind worden en hoe dit vroeger gebeurde. Er zijn talloze foto's, opgezette dieren en circusattributen te zien, die wat laten zien over het trainingsprogramma van de dieren. De Engelse dompteur Alex Lacey en de dierentrainers van het Nederlandse Circus Renz staan in deze tentoonstelling centraal.

Kritiek

De bezoeker van 'Hoe tem je een leeuw?' ziet blaffende zeeleeuwen en leert hoe een trainer zijn dieren tegenwoordig traint. Ook leert het 'hooggeëerd publiek' waarom een leeuw zijn bek op commando opent en hoe de trainer een ijsbeer zo ver krijgt dat hij trompet gaat spelen. Normaal gesproken vinden deze trainingen achter gesloten deuren plaats, waardoor alleen de trainers zelf weten hoe het er echt aan toe gaat. De tentoonstelling laat zien dat dit heel diervriendelijk gebeurt en dat de dieren en de trainers een goede band met elkaar hebben. Dierenactivisten geven een veel minder rooskleurig beeld over het leven van circusdieren en zeggen dat de dieren slecht behandeld worden. Organisaties als 'Wilde Dieren De Tent Uit' willen dat circussen een verbod krijgen om wilde dieren in hun programma te hebben.

Vlees en knuffels

'Hoe tem je een leeuw?' laat vooral de leuke en positieve kanten van het dierentemmen zien en benadrukt hoe goed de dieren het hebben. De tentoonstelling is samengesteld door antropologe Jet Bakels, die in 2000 promoveerde op 'Het verbond met de tijger'. Zij zegt dat dieren al zo'n honderd jaar diervriendelijk worden afgericht. In het NRC van april dit jaar spreekt zij niet over 'wilde dieren' maar over 'semi-wilde dieren die al generaties lang zijn gedomesticeerd'. “De leeuwentemmer zal altijd proberen de beste vriend van het dier te zijn. Hij voedt het op met hapjes, stukjes vlees en knuffelt hem, om zijn vertrouwen te winnen.” Het is duidelijk dat de tentoonstelling gemaakt is door iemand die geen tegenstander is van dieren in het circus. Toch wil het Natuurhistorisch Museum bezoekers met de tentoonstelling betrekken in de discussie over circusdieren. Voor schoolklassen is er bijvoorbeeld een speciaal educatie-programma, waarbij leerlingen na het bezoek een groepsdiscussie hebben en hun mening over het circus en de dieren kunnen vormen. De tentoonstelling is groot en bijzonder interessant. Bezoekers worden uitgedaagd om zelf mee te denken en discussiëren. Ze worden bovendien zelf betrokken bij de tentoonstelling: 'Durft u uw hoofd in de muil van een leeuw te steken?'.

Er zijn meerdere organisaties die protesteren tegen de manier waarop circusdieren getraind worden. Op hun websites leggen ze uit waarom ze er tegen zijn. De argumenten van de circussen en de liefhebbers van dieren in het circus staan verzameld op de website van de Vereniging Nederlandse Circus Ondernemingen.

Redactioneel - Laatst gewijzigd: 2011-05-09 10:46:50 · Gepubliceerd: 22 oktober 2007 - 3946