Moerasgebied herbergt zeearenden, edelherten, runderen, paarden en ganzen
archief oud artikel 11 maart 2008 Lelystad, Flevoland REPORTAGE - Ooit waren er plannen om op de plek van de Oostvaardersplassen een industrieterrein te maken. Nu broeden er zeearenden. "Hier is de natuur zoals die vroeger moet zijn geweest."
Eigenlijk zijn de Oostvaardersplasen nog een verschrikkelijk jong natuurgebied, zegt Staatsbosbeheer-boswachter Hans Breeveld. Dat kan niemand hem weerleggen. Toen pakweg veertig jaar geleden de plassen op eigen kracht ontstonden, had niemand op een natuurgebied gerekend. Politici wilden er een industrieterrein van maken. Plannen waren er genoeg. Maar de natuur sprak zelf: het vergeten moeras begon zich te ontwikkelen. Na enkele jaren politiek gehakketak besloten de politici in Den Haag dat de natuur zijn gang mocht gaan. De Oostvaardersplassen groeide uit tot een natuurgebied met internationale faam.
Verwachting
Nog steeds is het gebied van belang voor veel vogels. Ook voor de zeearend. Toen in 2005 zeearenden neerstreken in het 5600 hectare grote gebied - meer dan 11.200 voetbalvelden - klopten de harten van de boswachters harder. "Eigenlijk lag het in de lijn der verwachting", vertelt Breeveld in het Staasbosbeheer-kantoor nabij de Knardijk. "Al jaren waren hier 's winters zeearenden te zien. Jonge vogels die verdwaalden kwamen als eerste in de Oostvaardersplassen terecht."
Mysterieus
De flarden mist die er deze februaridag boven de rietvelden, jonge wilgenbossen en plassen hangen, maken de Oostvaardersplassen een beetje mysterieus. Ondanks een intensieve speurtocht vanuit de boswachtersauto laten de vogels met een spanwijdte van twee meter zich niet zien. Bij het nest komen is ten strengste verboden. "Niemand mag binnen een straal van een kilometer van het nest komen. Zelfs wij niet."
Lui
Wie de majestueuze vogels dan ook wil zien, heeft een beetje geluk nodig. Een van de beste plekken is het Jan van den Bosch-pad bij Almere. Toch blijft het lastig een van de zeearend te vinden. "Zeearend zijn luie vogels. Ze jagen één keer per dag en gaan daarna uitgebreid zitten uitbuiken. Als je pech hebt, kom je op het verkeerde moment. We hebben hier vier exemplaren rondvliegen, dus dat maakt de kans om ze te zien wel wat groter." Het uitgestrekte terrein is volgens de boswachter erg geschikt voor de 'vliegende deur'. "Kijk, wij Nederlanders vinden de Oostvaardersplassen een groot natuurgebied. Een zeearend bekijkt dat anders. Die heeft veel ruimte nodig om te jagen en neemt er gelijk het IJsselmeer en het Markermeer bij."
Opmaat
Het eerste broedgeval in 2006 kan een opmaat zijn voor meer broedende zeearenden, denkt Breeveld. Volgens hem is het mogelijk dat er wel meer paartjes hun jongen groot kunnen brengen. "Ik denk er dat er ruimte is voor maximaal zes broedparen. Er zijn voldoende nestbomen en er is ruimte genoeg." Niet alleen zeearenden hebben plezier van het moerasgebied, zegt Breeveld terwijl hij zijn auto het bospad op stuurt. Direct trapt hij op de rem. "Kijk een vos", wijst hij. Het oranjerode dier zoekt snel zijn heil ergens anders als hij de priemende ogen bemerkt. "Een van de veertig tot zestig vossen die hier voorkomen", constateert de boswachter. Ook het gegak is niet van de lucht op deze mistige winterdag. Ganzen domineren het luchtruim boven het plassengebied. Honderden, zo niet duizenden ganzen bezoeken 's zomers en 's winters de Oostvaardersplassen. Zijn het zomers vooral grauwe ganzen uit het Middellandse Zeegebied, 's winters zijn het vooral brandganzen uit het hoge noorden.
Thuis
Ook de Heckrunderen, koninkspaarden en edelherten struinen door het bos, over de vlakte of elders waar ze een lekker rustig plekje vinden. "Vraag een Nederlander waar je edelherten kan vinden en hij zegt de Veluwe. Maar zeg nou zelf, hier kan je ze veel beter bekijken." De groep edelherten lijken dat ook te zeggen. De dieren horen - ook al zijn ze net als de runderen en paarden geïntroduceerd - thuis in de Oostvaardersplassen, vindt Breeveld. "In de Oostvaardersplassen kun je natuur vinden zoals die ooit in Nederland was. Grote zoogdieren liepen vroeger ook al in de Lage Landen rond." De runderen en paarden houden volgens de boswachter het moerasgebied vrij van begroeing. Dat zorgt ervoor dat het natuurgebied open blijft, wat weer ganzen aantrekt. "Zo is het een systeem dat zichzelf grotendeels in stand houdt. Alleen bij verstoring van dat proces grijpt Staatsbosbeheer in."
Mist
In de dichte mist laat de zeearenden zich vandaag niet zien. De laaghangende wolken verbergen de majestueuze dieren goed. Helaas, volgende keer beter. "Tja, zo zit de natuur in elkaar", aldus Breeveld. "Die laat zich niet plannen."
Redactioneel - Laatst gewijzigd: 2022-01-20 11:33:25 · Gepubliceerd: 11 maart 2008 - 10125
