De-chocolade-expeditie

Een avontuur om nooit te vergeten

archief oud artikel 6 januari 2009 Amsterdam, Noord-Holland Een vele te kleine zaal voor zo'n grootse expositie. De tijdelijke tentoonstelling 'De chocolade-expeditie' in het TropenmuseumAmsterdam is voor avonturiers een lust voor het oog. Iedereen met een hart voor reizen, ontdekken en Afrika, is nu in de mogelijkheid om te zien hoe hun geliefde continent er zestig jaar geleden uitzag. Fascinerende foto's en films!

Het verhaal begint in 1951

Het verhaal begint in 1951. De chocoladefabrikant Van Houten wil graag een bedrijfsfilm van de oogst van cacaobonen in Ghana, toen Goudkust. En zo gebeurde het dat een groep van vijf mannen en een vrouw een krappe zes jaar na de oorlog afreisden naar het chocoladehart van Afrika. Op hun gesponsorde auto, om precies te zijn een grote witte HUP chevrolet, staat in grote letters de route: Amsterdam – Bruxelles – Paris – Alger - Sahara – Kano – Lago – Accra.

"De slaap moet wijken voor het fascinerende schouwspel van de sterrenhemel"

Een adembenemende tocht door de Sahara

Aan de hand van de dagboekfragmenten van producent Louis van Gasteren volgt men de route langs de foto's van Frits Lemaire. "Het niet aanwezig zijn van een levend wezen in de omtrek, de zandvlakte rondom alle kanten van het bed en de absoluut heldere hemel zijn zo boeiend dat de slaap moet wijken voor het fascinerende schouwspel van de sterrenhemel", schrijft Louis. Samen met de prachtige platen van de fotograaf is dit voor de bezoeker een adembenemende tocht door de Sahara.

Kegelvormige rieten silo's

De oprechte foto's van kinderen langs de weg, de kegelvormige rieten silo's die de expeditie aantreft bij het eerste negerdorp en de platen van het woestijnvolk Touaregss geven een ongekunsteld beeld van het leven in die tijd, op die plek. Misschien dat de wetenschap dat Lemaire achteraf zijn foto's niet met photoshop kon bewerken, ze nog eerlijker en echter maken. Er is niets aan veranderd. Het licht, de schaduw, de intensiteit is echt en dat voel je als langs de wanden met foto's loopt.

Opgenomen in de grote woestijnfamilie

In het hart van de expositiezaal zijn de films te zien. De expeditieleden maakten er in het totaal drie: de bedrijfsfilm 'Bruin goud', een korte film 'Accra, haven zonder kranen' en een film over de reis 'Dwars door de Sahara'. De laatste film is geweldig om te zien. Beelden van de woestijn met zijn moeilijkheden en uitdagingen geven een goede blik terug in de tijd. De typische droge jaren vijftig humor laat je glimlachen met teksten als: "Gelukkig leggen Arabische kippen ook eieren". De films, de foto's en de dagboekfragmenten zijn zeker het bekijken waard. Alleen jammer dat het indrukwekkende Tropenmuseum, maar weinig uit de kast heeft gehaald qua vormgeving. Maar misschien is dat ook wel de bedoeling. De woestijn is immers ook zandkleurig saai.

'De chocolade-expeditie' is nog te zien tot en met 14 juni in het Tropenmuseum Amsterdam.

Frits Lemaire. De expeditieleden duwen de wagen aan. December 1951.
De wagen was een opgeknapt Amerikaans legervoertuig, een zogenaamde Heavy Utility Personnel Car (HUP).

Foto 1. Frits Lemaire. De expeditieleden duwen de wagen aan. December 1951. De wagen was een opgeknapt Amerikaans legervoertuig, een zogenaamde Heavy Utility Personnel Car (HUP).