Historie op de Veluwe

archief oud artikel 23 december 2009 Ede, Gelderland Onopvallend misschien, maar toch de moeite van het bezoeken waard, het Historisch Museum Ede. Hoe het boerendorp Ede groeide en zich ontwikkelde is te zien in dit kleinschalige museum. Voor de echte Edenaar is het een must, maar ook voor toeristen is het een leuk en educatief uitstapje.

In de geschiedenis van Ede is 17 september 1944 een zwarte dag. In het kader van de operatie Market Garden landden parachutisten op de Ginkelse Heide en werden de kazernes bij het dorp gebombardeerd door de geallieerden. Veel van die bommen kwamen op de verkeerde plaats terecht en vielen in woonwijken. In Ede vielen die dag 69 doden en 100 gewonden. In het Historisch Museum wordt aan deze gebeurtenis aandacht gegeven in de tijdelijk tentoonstelling 'Black Sunday'. Hoe ingrijpend deze gebeurtenis was en is voor Ede wordt hier wel duidelijk. Een belangrijke rol is weggelegd voor het verzet in Ede, hoe zij door deze gebeurtenissen een stormachtige ontwikkeling doormaakten. Verhalen van ooggetuigen worden in video en in teksten aan de muur verteld. Ingrijpend wanneer je het verhaal leest van een politieagent in Ede, die samen met zijn vrouw op slag gedood werd door een bom in de voor- en achtertuin. Zijn politiehond, door hemzelf getraind, verdedigde de lijken zo vastberaden dat hij doodgeschoten moest worden, zodat anderen bij de lichamen konden komen. Ieder jaar wordt de landing van parachutisten op de Ginkelse Heide nog herdacht. Black Sunday is te zien tot 10 januari 2010.

Bekijk hier de herdenking in 2008

Kazernes en kostscholen

Door de komst van het spoor in 1845 ontwikkelt het boerendorp, dat Ede toen was, zich tot een plaats voor toeristen en kostschoolhouders. De bekendste kostschool uit die tijd is die van Anna Maria Moens. In het museum ligt haar poëzie-album ter inzage voor de bezoeker. Verdere welvaart wordt in het dorp gebracht door de vestiging van een militaire kazerne. Hoewel de militairen nu bijna helemaal verdwenen zijn, laten ook zij hun sporen achter in het museum in verschillende vormen. Misschien nog wel belangrijker voor de Ede was de vestiging van de ENKA (Nederlandse Kunstzijdefabriek). Met de fabriek kwamen duizenden arbeiders naar het dorp en zo groeide Ede steeds verder. Een spons, een dweil en nog meer producten uit de ENKA-fabriek liggen in het museum. En jawel, deze zijn goedgekeurd door de Nederlandse Vereeniging van Huisvrouwen.

Vernieuwing

De natuur rondom Ede is rond 1900 een bron van inspiratie voor Nederlandse schilders, zoals Willem Witsen. In het museum hangen werken van deze en nog meer schilders. De vaste collectie staat al enkele jaren, maar directeur Ben Hilgers is vast van plan dit te vernieuwen: "Komend jaar willen we de vaste tentoonstelling gaan vernieuwen, iets waardoor we door het ontwikkelen van nieuwe tentoonstellingen niet aan toe kwamen. We gaan ook een filmzaal inrichten, waar bezoekers zelf kunnen kiezen wat ze willen zien." Dat is het voordeel van een klein museum; het is rustig, overzichtelijk en medewerkers hebben alle tijd om vragen te beantwoorden. Ideaal wanneer je tussen het winkelen door nog wat cultuur op wilt snuiven.

Toerisme

Toeristen weten hun weg wel te vinden richting de Veluwe, voor de mooie natuur, lekker wandelen en fietsen. Het toerisme neemt ook in het Gelderse dorp Ede een belangrijke plaats in. Voor wie een cultureel tintje wil geven aan een uitstapje op de Veluwe kan in het Historisch Museum Ede terecht. De geschiedenis en andere leuke wetenswaardigheden over Ede komen in de vaste collectie aan bod. De uitdrukking 'klein, maar fijn' is hier van toepassing, de omvang zegt niet alles over de inhoud. Alles over de geschiedenis van het dorp is in het kleine museum te vinden. Tijdelijke tentoonstellingen vullen het vaste aanbod aan.

Reportage - Laatst gewijzigd: 2011-05-09 10:46:50 · Gepubliceerd: 23 december 2009 - 725