Zwerven-door-monumentaal-Haarlem

Ontdek de mooiste monumenten en straatjes van de Spaarnestad

14 januari 2010 bijgewerkt: 15 januari 2021 Haarlem, Noord-Holland Schilders als Frans Hals brachten er hun hoogtijdagen door: Haarlem. Een stad met een rijke historie van textielproductie en de stad van de kunstenaars. Deze geschiedenis en de prachtige monumenten maken van een dagje Haarlem een interessant uitstapje. Wandel mee met DagjeWeg.NL door de gezellige straatjes van deze oudhollandse stad aan het Spaarne.

De wandeling Monumentaal Haarlem van City Marketing/VVV voert langs alle bezienswaardige monumenten. Wij zijn benieuwd...

Vele kwalen werden verholpen, inwendig en uitwendig. Ja, de Haarlemmerolie was een waar wondermiddel. Bij drogisterij A.J. Van der Pigge in Haarlem verkopen ze het nog steeds. Vanonder de ouderwetse toonbank wordt zo een hele doos vol met kleine flesjes getoverd, gevuld met dit medicijn. Al voor 1969 begon uitvinder Claes Tilly met het ontwikkelen van een huismiddel voor zijn gezin. Zijn Haarlemmerolie bleek een krachtig middel tegen allerlei soorten stenen in het lichaam, galstenen, nierstenen etc. En nog steeds wordt het medicijn door enkele Haarlemmers gebruikt. Neemt u ook een flesje mee naar huis?

Lees het artikel over de nieuwste tentoonstelling in het Frans Hals Museum in Haarlem. 'Judith Leyster - de eerste vrouw die meesterschilder werd'.

Met een slokje Haarlemmerolie gaat het wandelen wel sneller. En met een beetje mooi weer is het absoluut geen straf om de benen eens flink te strekken in dit gezellige stadje. De grote straten verruilen we voor de krappere straatjes met kleine huisjes aan weerszijden. Na het verlaten van de drogisterij ontmoetten we de Nieuwe Kerk, de eerste nieuw gebouwde protestantse kerk in Haarlem. Op het plein is het doodstil wanneer de kerk in ons blikveld verrijst. Vroeger stond op deze plek het Sint-Annaklooster en de Annakapel, waar de huidige kerktoren tegenaan werd gebouwd. Het is net alsof de plek nog iets van de eerbiedige stilte van het klooster heeft behouden. Helaas is de kerk niet open voor publiek en wandelen we verder...

Groen

Het bewijs van de Haarlemse groene vingers vinden we in de Korte Houtstraat, het groenste straatje van Haarlem. Een oase in een kale winter, want zelfs dan is er nog groen te vinden. Haarlem doet met dit straatje een van haar bijnamen eer aan: de Bloemenstad. De huisjes liggen allemaal verborgen achter boompjes, struiken en in de lente en zomer achter bloemen! Verder wandelend langs de Dreef, een brede laan met bomen, ligt het huidige Provinciehuis, voormalig paviljoen Welgelegen. Het gebouw heeft een koninklijke uitstraling en is voor ons kikkerlandje best indrukwekkend. Prinses Wilhelmina van Pruisen woonde er een tijdje na de Franse overheersing. Met de rug naar het Paviljoen kijk je recht tegen de Haarlemmer Hout aan. Dit eeuwenoude bos is een heerlijke plaats om midden in de stad lekker uit te waaien. Nog zo'n honderd monumentale bomen zijn hier te vinden.

Musea

Slingerend door het Frederikspark en over de Houtbrug bereiken we het Groot Heiligland, het Museumkwartier. Hier zijn verschillende musea gevestigd, zoals het Frans Hals Museum. Dit museumgebouw was vroeger een oudemannenhuis, waar bejaarde mannen onderdak vonden. Frans Hals is een beroemde Nederlandse schilder en hij werkte voornamelijk in Haarlem. In het museum zijn onder andere de prachtige schutterstukken van zijn hand te zien. Het is echt de moeite waard om de wandeling voor een museumbezoek te onderbreken.

Tijdens de wandeling,die nu richting het Spaarne voert, krijgen we alvast een voorproefje van de Grote of St. Bavokerk. Langs de Waag, waar vroeger goederen werden gewogen en de belasting bepaald, lopen we richting een volgend museum, het Teylers Museum. Dit museum is vernoemd naar vermogend Haarlems laken- en zijdefabrikant, Pieter Teyler van der Hulst. Zijn kunst en wetenschap collectie is in het museum bewaard gebleven.

Hofjes

Haarlem is bekend om zijn hofjes, ooit waren er veertig en nu zijn er nog twintig te vinden. Langs het Spaarne is het heerlijk wandelen, maar de route bepaald dat we rechts de Bakenessergracht op lopen. Een bordje op een donkere deur vertelt ons dat we het oudste hofje van Haarlem gevonden hebben: het hofje van Bakenes, gesticht in 1395. De hofjes waren bedoeld voor behoeftige ouderen die bij elkaar woonden, in kleine huisjes rond een tuin. De deur gaat maar moeilijk open, maar het lukt toch. Een lange donkere steeg voert richting het hofje en doet een beetje geheimzinnig aan. Eenmaal de hoek omgeslagen wordt je overvallen door de rust die dit hofje uitstraalt. Met behulp van de GPS zijn alle twintig hofjes makkelijk te vinden. Met een groep van minimaal twaalf personen is dit een leuk uitje van Summerscape.

We kregen al eerder een voorproefje, maar op de Grote Markt aangekomen zien we hem pas echt: Jan met de hoge schouders. Wie? Ja, zo wordt de grootste kerk, de Grote of St. Bavokerk, van Haarlem wel genoemd. Dit indrukwekkende bouwwerk herbergt de graven van Frans Hals en Pieter Teyler en is zes dagen per week open voor bezoek. Het orgel in de kerk is het beroemde Christian Müller-orgel. Interessant detail: Mozart speelde hier als 10-jarige jongen, toen hij met zijn vader in Haarlem was. Regelmatig worden er orgelconcerten in de kerk georganiseerd. Veel van de pracht van de kerk is verloren gegaan in de beeldenstorm, maar nog steeds is deze 'Jan' het zeker waard om eens van binnen te bekijken.

Wandelen is de beste manier om Haarlem echt goed te bekijken. Zelfs na twee uur rond lopen zijn we de stad niet zat. Om van een dagje Haarlem een geslaagd dagje weg te maken heb je aan je ogen genoeg! Musea, cultuur en gezellige winkelstraatjes... De Spaarnestad: een pareltje in ons land.