archief oud artikel 18 maart 2005 Amsterdam, Noord-Holland Zestig jaar na de bevrijding organiseert het Joods Historisch Museum een tentoonstelling met foto’s van Jevgeni Chaldej (1917-1997). Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij de belangrijkste fotojournalist uit de voormalige Sovjet-Unie. De tentoonstelling is tot en met 5 juni te zien in Amsterdam. Het Joods Historisch Museum toont een ruime keuze uit het werk van Jevgeni Chaldej, samengesteld uit de collectie van Fotoagentschap Voller Ernst in Berlijn. Chaldejs eigen teksten staan als bijschriften bij de foto’s.
Wereldberoemd is de foto die Jevgeni Chaldej op 2 mei 1945 maakte: een Russische soldaat plant de Rode vlag op het dak van het Rijksdaggebouw in Berlijn. Deze monumentale, geënsceneerde foto is symbool geworden van het einde van de oorlog en de nazi-overheersing. Toen de Tweede Wereldoorlog in de Sovjet-Unie uitbrak, trok Jevgeni Chaldej met het Rode Leger naar het front om foto’s te maken. Hij ging mee naar onder andere Hongarije, Oostenrijk en Duitsland, om te eindigen in Berlijn ten tijde van de bevrijding. Na de oorlog maakte hij foto’s tijdens de Conferentie van Potsdam, waar de Grote Drie (Stalin, Churchill en Truman) de naoorlogse grenzen van Duitsland bepaalden. In 1945 en 1946 fotografeerde hij het proces tegen de oorlogsmisdadigers in Neurenberg.
Chaldejs werk valt op door de combinatie van documentaire en artistieke fotografie en benadrukt het tragische en absurde van de Tweede Wereldoorlog. Uit het commentaar dat hij bij veel van zijn foto’s gaf blijkt zijn grote betrokkenheid bij het onderwerp, maar ook zijn gevoel voor humor. Vaak ensceneerde of manipuleerde hij zijn foto’s om het belang van een bepaalde gebeurtenis kracht bij te zetten.
Chaldej, geboren in 1917 in een joodse familie in Oekraïne, kwam op negentienjarige leeftijd als fotograaf in dienst van het officiële sovjetpersorgaan TASS. Tientallen jaren kreeg hij grote waardering in de hoogste politieke kringen. Hij mocht zelfs Stalin fotograferen. Toch verloor hij tijdens het bewind van deze sovjetleider zijn baan gedurende zes jaar vanwege zijn joodse afkomst. In 1972 ging hij onder druk van het staatsantisemitisme verplicht met pensioen. Internationaal bekend werd hij pas na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991.
- Laatst gewijzigd: 2011-05-09 10:46:50 · Gepubliceerd: 18 maart 2005 - 1412
