Lach je tanden bloot

archief oud artikel 11 november 2010 Wetenschap Leiden, Zuid-Holland Zoenen, lachen, eten en praten. Je mond draait iedere dag overuren. Een gezond gebit is daarom erg belangrijk, en bovendien: een stralende lach willen we toch allemaal? In Museum Boerhaave behoud je een tandpastaglimlach met gemak. Say Cheese!

Wie bang is voor de tandarts is in Museum Boerhaave misschien niet op de juiste plaats. Een grote gietijzeren tandartsstoel uit 1875 nodigt niet echt uit om even te gaan zitten. Maar toch weet de tentoonstelling Say Cheese! zelfs de grootste tandarts-hater nog te vermaken. Want behalve veel geschiedenis over tanden, tandartsen en tandverzorging, wordt er gezongen en is er van alles te doen. Het begint al met vrolijk zingende kindermonden, die met opgewekte toon aansporen tot het verzorgen van je mond. Hou je mond, hou je mond, hou je mond gezond! We beginnen er zowaar plezier in te krijgen.

Witte tanden

Say Cheese! in Museum Boerhaave bestaat uit twee ruimtes en is dus niet groot. Toch kunnen bezoekers zich op dit oppervlak prima vermaken. – En anders loop je verder in het museum, waar nog veel meer informatie op je wacht. – Al sinds de jaren '20 en '30 van de vorige eeuw is een parelwitte lach een echt schoonheidsideaal. Mondverzorging kwam in die tijd erg op, en er werd veel reclame gemaakt voor tandpasta's, tandpoeder en mondwater. In het museum draaien deze oubollige reclames tot vermaak van de bezoekers. Het is bijna hilarisch om te zien hoe een gezin, al tandenpoetsend, zingt over de nieuwste tube Prodent. Want Prodent houdt je mond gezond, het klokje rond. Ga snel naar de winkel voor zo'n lekkere tube!

Foto 1: Wat kun je beter niet drinken? Foto 2: Kalodont Little girl. © National Museum of Dentistry, Baltimore, MD Foto 3: Een tandartsstoel uit 1875 Foto 4: Museum Boerhaave

Zoenen

De zaal in Museum Boerhaave staat vol met spannende zuilen, waar je filmpjes kunt bekijken of een mooie foto kunt maken van je eigen smile. En je stemt vervolgens op je favoriete lachebekje. Behalve praten en eten doe je nog meer met je mond: zoenen! Het Klokhuis vertelt in een video waarom mensen elkaar zoenen en uit welke tijd de eerste afbeelding van zoenende mensen komt. Wie na deze leerzame aflevering behoeft heeft aan romantiek, kan zich terugtrekken in een knus hokje. Afgeschermd met twee rode gordijntjes knappert een haardvuur om het nog gezelliger te maken. Minder gezellig zijn de geluidsfragmenten van etende mensen. Eten ze een krakende beschuit met muisjes of slurpen ze een bakje noodles naar binnen? Luister zelf maar. Eet smakelijk!

Wonder fluor

Wist je dat een gemiddelde jonge vrouw in de vorige eeuw zo'n acht tanden of kiezen miste? Ook nu verwaarloost nog één op de vijf Nederlanders zijn gebit. Voor het Ivoren Kruis is er dus nog genoeg te doen. Deze vereniging van tandartsen en mondhygiënisten gaf al voor de Tweede Wereldoorlog voorlichting over mondverzorging. Samen met Museum Boerhaave laten ze nu zien, hoe mensen door de tijd heen hun tanden verzorgden. Het wonder van fluor betekende een revolutie in de mondverzorging. Dit bouwt zichzelf in het glazuur en maakt tanden minder vatbaar voor cariës. Door met je mond wagenwijd open voor een camera te gaan, krijg je een beeld van de tandplak in je eigen mond.

Foto 1: Wat zijn de gevolgen van duimzuigen? Foto 4: Reclame voor Prodent Foto 3: De tandenborstel van Napoleon Foto 4: Spotprent ‘Het trekken van de laatste tand’, 1875-1925

Gouden tandenborstel

Hoogtepunt van de tentoonstelling is de gouden tandenborstel van Napoleon. Dit exemplaar met echt paardenhaar zag nooit een witte klodder tandpasta op zich af komen, want dat bestond toen nog niet. Napoleon poetste met gestampt koraalpoeder en een beetje opium. Nu weten we wel beter, helemaal als je in Museum Boerhaave bent geweest. Wat moet je zo min mogelijk moet eten en wanneer moet je tandenpoetsen? Je mag zelfs de gereedschappen van een tandarts vasthouden. De volgende keer weer naar de tandarts? Natuurlijk!

Reportage - Laatst gewijzigd: 2018-01-30 15:50:32 · Gepubliceerd: 11 november 2010 - 1421