9 september 2013 bijgewerkt: 15 januari 2021 Toerisme Leeuwarden, Friesland Wie denkt dat Leeuwarden slechts een provinciaal hoofdstadje is, zonder bijzondere bezienswaardigheden, die heeft het mis. Sinds eeuwen al is de Friese stad, een stad met een koninklijk tintje. Ga mee in de geschiedenis en naar het prachtige heden van Leeuwarden.

Met een bezoekje aan Leeuwarden treed je in de voetsporen van de Nassaus. Ja, de leden van de koninklijke familie. Maar daarvoor moeten we ver terug in de tijd. Van 1504 tot 1747 was Leeuwarden namelijk hofstad, waar de Friese tak van de Nassaus stadhouders waren over Friesland. Zij woonden in het hart van de stad, in het Stadhouderlijk Hof. Omdat stadhouder-koninklijk Willem III kinderloos stierf, erfden de Friese Nassaus de titel 'prins van Oranje'. Vanaf die tijd zetten zij het Huis Oranje-Nassau voort, ons huidige koningshuis.

Koninklijke stallen

Overal in de historische binnenstad van Leeuwarden zijn nog sporen te vinden van deze Nassaus. Wij beginnen aan de interessante ontdekkingstocht door de verrassende stad. Met een route op zak zijn alle sporen van de Nassaus binnen handbereik. Zoals aan de Grote Kerkstraat, waar nog steeds de huizen staan van belangrijke personen in de tijd van de Nassaus. Ook is hier de stadhouderlijke rijschool met de stallen te vinden. Voor elke gelegenheid had de stadhouderlijke familie namelijk een eigen koets. Dat dit een koninklijk verblijf is, dat is voor ons meteen duidelijk. Aan de poort hangt namelijk een groot wapen van Friesland, met een blind wapenschild ernaast. Na de dood van Maria Louise van Hessen-Kassel gebruikten hoge officieren de stallen en de manege. Daarna volgden nog vele bestemmingen. Vlakbij de stallen is het Keramiekmuseum Princessehof te vinden, in het voormalige paleis van prinses Maria van Hessen-Kassel.

Prinsentuin

De koninklijke nalatenschap pakt voor de Leeuwarders zelf ook nog goed uit. Een voorbeeld hiervan is de Prinsentuin. Op deze zonnige ochtend gonst deze prachtige tuin van de kinderstemmen. Een schoolklasje is neergestreken in het gras en vanaf een bankje kijken we toe. Bruggetjes, gras, bloemen en een paviljoen: de Prinsentuin is de perfecte plaats om te genieten van het zachte lenteweer. Niets herinnert nog aan de dag dat Leeuwarden bestookt werd door Spaanse troepen. Toch is de Prinsentuin ontstaan op een voormalig bastion, de Doelendwinger. Toen de Tachtigjarige Oorlog in 1648 ten einde was, wilde stadhouder Willem Frederik op dit bastion een tuin aanleggen. Deze tuin bleef van de stadhouderlijke familie en transformeerde van renbaan tot lusthof, tot een strakke geometrische tuin. Uiteindelijk schonk koning Willem I de tuin aan Leeuwarden, met de wens dat de Prinsentuin een wandelplaats zou blijven voor de inwoners van de stad. Een recht waar de Leeuwarders duidelijk nog volop gebruik van maken!

Gouverneursplein & Hofplein

Het zonnetje wint al aan kracht en op het Gouverneursplein vullen de eerste terrasjes zich. Op dit plein is Restaurant Sems te vinden, in de voormalige woning van de Gouverneur des Konings. Het Gouverneursplein wordt verbonden met het Hofplein door het statige gebouw van de Hoofdwacht. Nu is het prachtige bouwwerk onderdeel van het Leeuwarder stadhuis. We draaien ons om en kijken recht tegen het Stadhouderlijk Hof aan. Maar niet voor dat onze ogen die van Willem Lodewijk, oftewel Us Heit, ontmoeten. Us Heit, 'Onze Vader' in het Fries, is de bijnaam van graaf Willem Lodewijk van Nassau. Koningin Wilhelmina onthulde het beeld op 17 september 1806. Ze sprak hierbij over de belangrijke rol die de Friese stadhouder in het verleden speelde.

Stadhouderlijk Hof

Deze graaf Willem Lodewijk had in de binnenstad van Leeuwarden een prachtig optrekje. Zijn Stadhouderlijk Hof staat nog steeds aan het Hofplein en ademt nog steeds de luxe van weleer. Voor veel geld liet elke volgende stadhouder het huis verder verfraaien. Lange tijd bleef het paleis in handen van de koninklijke familie, totdat de gemeente Leeuwarden het in 1971 over kocht. Tegenwoordig is het Hof een hotel. Dé plek om Leeuwarden op een koninklijke manier te ontdekken. En als extraatje ligt er aan de achterkant van het hotel een tuin, waarin nog twee 18e-eeuwse tuinvazen herinneren aan de tijd van de stadhouders.

Als laatste maken we een stop bij de Grote Kerk, waar de grafkelder van de stadhouderlijke familie zich bevindt. Het koor van de kerk, in 1245 gesticht door Domicaner of Jacobijner monniken, maakte vanaf 1588 niet langer deel uit van de eredienst. Hier kreeg de stadhouderlijke familie een zogenaamde grafkelder. Ook kreeg de familie een eigen ingang, het Oranjepoortje, om zo de grafkelder te bezoeken en hun eigen stoelen in de kerk te bereiken. Niet al deze herinneringen zijn ongeschonden door de tijd gekomen. Toen de Fransen in 1795 de macht overnamen verwoestten radicale patriotten de grafruimte. Later zijn de overblijfselen enigszins in ere hersteld en in twee vorstelijke doodskisten ondergebracht. Zodat ook vandaag de dag de historie van Leeuwarden blijft leven. Kies voor het Nassau Arrangement en beleef zelf een koninklijk weekend!

Redactioneel - Laatst gewijzigd: 2021-01-15 11:36:55 · Gepubliceerd: 9 september 2013 - 14646