Conservator Micha Leeflang van Museum Catharijneconvent vertelt
archief oud artikel 29 mei 2015 Toerisme Utrecht, Utrecht Het loopt storm bij de middeleeuwse gewaden in Museum Catharijneconvent. De peperdure kleding van bisschoppen en priesters trekt veel bewonderaars. Hoe komt dat? Conservator Micha Leeflang legt het uit.
Levendige opstelling
Je zou het misschien niet denken, maar de middeleeuwse kerken hadden grote schatten in huis. Museum Catharijneconvent heeft de grootste collectie middeleeuwse liturgische gewaden ter wereld en toont alle pracht en praal tijdens de tentoonstelling Geheim van de Middeleeuwen. Het brein achter de expositie is conservator Micha Leeflang, die bewust koos voor een opstelling die 'niet stijf' overkomt.
Geen glas
"Het thema kan best stoffig klinken," licht Leeflang toe. "Daarom hebben wij de zaal juist levendig ingericht. De gewaden komen heel dicht bij je, omdat er geen glas tussen zit en dat is normaal gesproken wel zo. Je zou de stoffen bijna kunnen aanraken, maar dat mag niet!" De gewaden bestaan uit erg kwetsbaar materiaal, om die reden worden ze dan ook nooit tentoongesteld. "Het is zonde dat het altijd in het depot ligt, maar ik vind het fantastisch dat alles nu bij elkaar te zien is. Vooral het totaalplaatje is heel bijzonder. Dat vind ik niet alleen, maar ook alle mensen die hier onder de indruk rondlopen. Het is echt anders dan anders."Paspoppen
Wat er dan precies te zien is? "Gewaden van 500 jaar oud die echt gedragen zijn door bisschoppen, bijvoorbeeld die van Utrecht. De gewaden zijn aangetrokken bij torsen, een soort paspoppen. Zo ziet het er menselijk uit. Normaal gesproken liggen zulke kledingstukken in vitrines, of zie je ze op schilderijen." Dat Geheim uit de Middeleeuwen alleen maar uit textiel bestaat is best bijzonder, in Nederland zijn we dat niet echt gewend. Leeflang vertelt: "Op deze manier zie je hoe de gewaden vallen en waar ze voor bedoeld zijn. Koorkappen bijvoorbeeld, dat zijn eigenlijk gewoon regenmantels. Deze manier van tentoonstellen vind ik zelf veel mooier, het wordt er heel levendig van. Natuurlijk behandelen we het wel als kunstobjecten, de gewaden hebben een hoge artistieke waarde."
Een week werk
Toen conservator Leeflang zelf voor het eerst in het depot kwam, was ze erg onder de indruk van de gedetailleerdheid van de patronen. "Het ziet er zo prachtig uit. En moet je nagaan, gouddraad kan niet door de basisstof heen worden geborduurd, dus het ligt er boven op en het werd met zijdedraad vastgezet, met heel kleine steekjes. Het was dus ook nog eens arbeidsintensief werk: met een stukje van tien centimeter was je een week bezig. En op sommige kledingstukken zitten soms wel 22 figuren...." Bij de tentoonstelling Geheim uit de Middeleeuwen is op sommige momenten een goudborduurster aanwezig die je op de vingers mag kijken bij haar werk.
Fluweel uit Italië
De collectie is extra bijzonder omdat het zulk kostbaar materiaal betreft. De conservator legt uit: "Het textiel stond bovenaan de inventarislijst van de middeleeuwse kerk. Door al die dure stoffen, bijvoorbeeld goudbrokaat of fluweel uit Italië en al die pareltjes en belletjes werd de glorie van God nog meer benadrukt." In Museum Catharijneconvent ligt kleding die meer waard was dan zilveren kandelaars of heiligenbeelden. Geen wonder dat een set van een koorkap, twee dalmatieken (een soort tuniek) en een kazuifel (het opperkleed van de priester) in die tijd meer kostte dan een herenhuis!
Ontdek het zelf
Leeflang: "Waar ik zelf ook eerst niet bij stil stond, was dat veel gewaden roodgekleurd zijn. Rood was vroeger een dure kleur, het kostte veel om kleding in die tint te verven. Normale burgers droegen gewone stoffen met natuurlijke kleuren, zoals katoen en jute. Zodra ze dan een kerk binnenkwamen, was het contrast erg groot." Laat je zelf verwonderen door de schoonheid van de kerkgewaden! Ontdek de goed bewaarde geheimen uit de Middeleeuwen, sluit bijvoorbeeld aan bij een rondleiding en neem een exclusief kijkje in de textieldepots. Er zijn ook workshops goudborduren, excursies en 'textielzondagen'.
Redactioneel - Laatst gewijzigd: 2015-06-02 16:44:11 · Gepubliceerd: 29 mei 2015 - 1779
Activiteiten Museum Catharijneconvent
Nu te bezoeken
Tussen hemel en oorlog
Kom in Museum Catharijneconvent genieten van de mooiste modernistische topstukken uit het interbellum. Aan de hand van indrukwekkende werken van toonaangevende namen als Wassily Kandinsky, Charley...
