Ik zie niks! Ervaar de stad als slechtziende met muZIEum

13 oktober 2015 bijgewerkt: 15 december 2021 Toerisme Nijmegen, Gelderland Naar een stad gaan om vooral weinig te zien; het kan. In Nijmegen kun je bij muZIEum een dagje uit beleven als blinde of slechtziende, compleet met een witte geleidestok en een groepje extreem onhandige - want net als jij tijdelijk blinde - mensen. Wij deden mee aan Expeditie ribbelroute.

Zwaaien met je stok

Het muZIEum is gevestigd in de stadsschouwburg aan het Keizer Karelplein in Nijmegen, op loopafstand van het centraal station. Een beetje een ironische locatie, aangezien veel van de mensen die in het gebouw werken zelf nooit een theatervoorstelling kunnen bekijken. Bij binnenkomst staan mensen onwennig met geleidestokken te zwaaien. Ondanks het vrij serieuze onderwerp heerst er een gezellige en luchtige sfeer.

En ineens is alles zwart

Kort na binnenkomst worden we door een mevrouw verwelkomd in de hippe loungefoyer. We krijgen uitleg over wat muZIEum nou precies inhoudt. Het principe is simpel en sympathiek: meer banen creëren voor blinden en slechtzienden en bezoekers zelf laten ervaren welke dagelijkse obstakels een dergelijke beperking met zich meebrengt. We krijgen een gigantische bril op waar een smartphone met een virtual reality-app in zit. De speciale app speelt verschillende vormen van slechtziendheid af, waardoor het lijkt alsof je zicht tijdelijk is aangetast. Meer willen ze vooraf niet verklappen, want we moeten het tenslotte zelf gaan ervaren. Dan wordt het menens: we activeren onze bril door omhoog te kijken en met onze ogen een modus te selecteren. Plots wordt alles zwart.

Durf te vragen

Naast de hightech bril krijgen we een felgekleurd hesje voor herkenbaarheid, een geleidestok (nooit gedacht dat ik die ooit nodig zou hebben) en een fluitje waarop je kunt blazen als je je niet goed voelt of eventjes pauze wilt. Gelukkig hoeven we niet alleen op Expeditie ribbelroute. We hebben twee begeleiders: een ziende gids en een slechtziende gids. De ziende gids zorgt voor de veiligheid bij bijvoorbeeld het oversteken van de straat. De slechtziende gids deelt zijn eigen ervaringen en geeft praktische tips. En alle prangende vragen die je nooit durfde te stellen, mag je nu op hem afvuren. Hoeveel ziet hij eigenlijk? Wat vindt hij het moeilijkst aan zijn beperking? En moeten mensen op straat of op een station blinden en slechtzienden nou juist helpen of alles zelf laten uitvogelen? Persoonlijke vragen, waarop de antwoorden per gids zullen verschillen. Leuk detail: omdat je die grote bril al op hebt, zie je je gids na afloop pas echt voor het eerst.

De rollen zijn omgedraaid

Proberen je eigen hand te zien, werkt niet - en toch probeert iedereen het. In een soort blinde polonaise lopen we naar buiten en beginnen we aan onze reis. De eerste paar stappen zijn best eng: hoe weet ik nou waar ik loop? Straks sla ik iemand met mijn stok! Geen zorgen, de gids helpt je waar nodig en geeft tips. Meer dan eens moet de gids ingrijpen om botsingen met mensen, muren en straatpaaltjes te voorkomen. De rollen zijn nu omgedraaid: zienden worden afhankelijk van slechtzienden. We ervaren hoe moeilijk de simpelste dingen worden wanneer we minder of helemaal niets zien. En ook hoe creatief je er van wordt, omdat je steeds weer iets moet bedenken om toch die ene winkel te vinden of om niet steeds tegen iemand aan te lopen. Gek hoe belangrijk de speciale stoeptegels en knippergeluiden bij de stoplichten binnen een paar seconden voor je zijn.

Vooral niet dramatisch

Gaandeweg de expeditie kun je verschillende zichtaandoeningen ervaren via je smartphone bril. Verder gaan we niets verklappen, want dat zou zonde zijn van de ervaring. Het is iets wat je echt zelf moet beleven. Met struikelpartijen, flauwe grapjes en al. Want dat is het mooiste aan Expeditie ribbelroute: het is leuk. De gidsen geven je een kijkje in hun wereld en maken het onderwerp bespreekbaar. En dan is de route plotseling afgelopen en mag de bril weer af. Dit is een bijzonder moment: je ziet je gids en de omgeving voor de allereerste keer. Een beetje een wrang moment, want je gids ziet nog steeds bijna niets. Hij weet nog steeds niet hoe jij er precies uitziet of langs welke winkel hij loopt. Zo is Expeditie ribbelroute behalve een leuke ervaring, ook een eyeopener: je beseft hoeveel geluk je hebt als je gewoon alles kunt zien.

Reportage - Laatst gewijzigd: 2021-12-15 14:15:36 · Gepubliceerd: 13 oktober 2015 - 7184