26 juli 2016 bijgewerkt: 14 januari 2021 Cultuur Amsterdam, Noord-Holland Als vliegen op zoek naar stroop, zo worden normaal gesproken de bezoekers van het Rijksmuseum massaal naar de Nachtwacht toe gezogen. Maar drie maanden lang moet dit meesterwerk de aandacht delen met Marten en Oopjen. Redacteur Tineke van DagjeWeg.NL ging op bezoek bij dit veelbesproken echtpaar dat werd vereeuwigd door Rembrandt.

In het echt

Zo'n bezoekje voelt toch even spannend. Hoe zouden ze in het echt zijn? Net zoals op televisie of toch weer anders? Zou het druk zijn? Wat moet ik eigenlijk tegen ze zeggen? Maar alle zenuwen blijken voor niets te zijn. Want daar hangen ze, de veelbesproken portretten van Marten Soolmans en Oopjen Coppit. Levensecht en in alle rust verwelkomen ze de bezoekers en bezien ze al het gekrioel beneden zich. Want hoewel de Nachtwacht - de buurman - niet te klagen heeft over belangstelling, staan de bezoekers van het Rijksmuseum zich ook te verdringen rondom de huwelijksportretten. Na vierhonderd jaar in een privécollectie te zijn verstopt, zijn de twee meter hoge schilderijen eindelijk weer zichtbaar voor publiek. En hoe!

Van voet tot kruin

De zwangere Oopjen is misschien niet moeders mooiste, maar ze hangt te kijk alsof ze een prinses is. Samen met mij gapen mensen van over de hele wereld haar aan en bestuderen ze haar buik, haar voetje, de plooien in haar rok en de lichtval. En dan Marten, ook hij heeft zich prachtig aangekleed (check die details!). Met van die onpraktische rozetten op zijn schoenen. Hij straalt trots uit, nu hij samen met zijn kersverse echtgenote op het witte doek wordt vereeuwigd. En niet door zomaar iemand. Rembrandt van Rijn stond in 1634 achter de schildersezel en legde het stel vast, van voet tot kruin. Dat kreeg je alleen voor elkaar als je van adel was. Ook daarom zijn de schilderijen bijzonder, ze worden een mijlpaal in de Nederlandse geschiedenis genoemd. Het is tekenend voor de opkomst van de Gouden Eeuw, die welvaart en geluk bracht in Nederland. Het zijn trouwens ook meteen de grootste portretten die Rembrandt ooit heeft geschilderd. Ik vind het jammer dat je niet met je neus tegen de schilderijen kunt gaan staan.

Hand in hand

Je blijft kijken

Tegenwoordig wordt er geëxperimenteerd met alle soorten fotografie en videokunst op bruiloften, maar dat was er vroeger niet. Toen was je afhankelijk van een schilder die je op het doek zette voor het nageslacht. Als je dat tenminste kon betalen. Je kunt denken: 'Het zijn gewoon schilderijen' en dan weer doorlopen. Maar het zijn wel Rembrandts schilderijen, die blijk geven van een enorm meesterschap. Dat prachtige spel met licht bijvoorbeeld. Typisch Rembrandt. Door het licht te laten vallen op bepaalde elementen, laat hij je kijken naar belangrijke dingen. Die rozetten op de schoenen van Marten, want hij was best een ijdeltuit. Of de handschoen die hij in zijn hand houdt, een teken van autoriteit richting zijn vrouw. Details die het schilderij leuker maken om naar te kijken, maar die je ook laten verwonderen over het vakmanschap van de kunstenaar. Als je zonder gids op bezoek gaat, liggen er gelukkig nog wel handleidingen in allerlei talen die je van alles vertellen over de achtergronden bij de schilderijen.

Je blijft kijken naar Marten en Oopjen. Tot je aan de kant geduwd wordt door een andere nieuwsgierige bezoeker. En dan wurm ik me de eregalerij weer uit. Tot ziens, Marten en Oopjen. En welkom thuis in Nederland!

Reportage - Laatst gewijzigd: 2021-01-14 11:22:09 · Gepubliceerd: 26 juli 2016 - 1454