Rodin, het genie dat nooit tevreden was

archief oud artikel 18 november 2016 Cultuur Groningen, Groningen Schepper van meesterwerken als De Denker en De Kus. En tegelijk een humeurige werkgever, een vrouwenverslinder, een genie dat nooit tevreden was. Auguste Rodin, ongetwijfeld de bekendste en invloedrijkste beeldhouwer uit de geschiedenis, komt naar Nederland. Vanaf 19 november 2016 vertelt het Groninger Museum zijn verhaal tijdens de grootste Rodin-tentoonstelling ooit in Nederland: Rodin - Genius at Work. De redactie van DagjeWeg.NL maakte alvast kennis met de absurde man achter de prachtige wereldberoemde kunstwerken.

Kijkje in Rodins keuken

De Franse beeldhouwer Rodin (1840-1917) was geen lieverdje. Sterker nog, hij was arrogant, humeurig, streng voor zichzelf en voor anderen en durfde zichzelf, net als zijn grote voorbeeld Michelangelo, met God te vergelijken. "Bijna geen enkele kunstenaar wilde met hem samenwerken", vertelt conservator Suzanne Rus. "Een nieuwe plant groeit namelijk niet in de schaduw van een boom." Rodin wist wat hij wilde. En dat voel je van begin tot eind. Terwijl hij tientallen werknemers in dienst had, bleef hij de touwtjes stevig in handen houden. Stap over de drempel van het atelier van Rodin en beleef hoe het eraan toeging op de werkvloer in het negentiende-eeuwse Parijs. Meer dan vijftig mensen aan het beitelen, sjouwen, schaven, gieten, polijsten: je voelt en hoort de drukte die er heerste in het atelier. Streel met je vingers langs de 'Rodin-knuffelwand' en krijg letterlijk feeling met het materiaal waarmee Rodin werkte. Ontdek hoe uit een grof stuk klei, het fragiele gips en stugge marmer en brons prachtige dingen ontstaan.

Poort van de Hel

Zeg je Rodin, dan zeg je De Denker. Maar wist je dat De Denker in eerste instantie maar een klein onderdeel is van een veel groter kunstwerk: De Poort van de Hel? In voorovergebogen houding zit hij bovenaan de poort, kijkend naar vallende lichamen, de verdoemden, die verdwijnen in een oneindige vuurzee. Het contrast is groot wanneer je vanaf de knuffelwand naar De Poort van de Hel loopt. Het licht is er gedempt en aan de muur hangt een grote foto van de poort, wat Rodins grootste levenswerk is geweest. De metershoge bronzen toegangsdeur had eigenlijk de entree moeten worden van het Parijse Musée des Arts Décoratifs. De echte poort staat momenteel in het Musée Rodin in Parijs, en was te hoog voor het Groninger Museum. Rodin maakte de duistere poort in opdracht van de Franse overheid, ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling in 1889. Hoewel Rodin zijn hart en ziel in dit werk heeft gestopt is de entree nooit geplaatst, omdat de regering steeds bleef wisselen en er te weinig geld was. Toch bleef hij tot aan zijn dood aan het kunstwerk werken.

Alsof je de beelden persoonlijk kent

Rodin was revolutionair in zijn tijd. Perfect afwerken, daar deed hij niet aan. Zijn werk draaide niet om het nabootsen van de werkelijkheid, maar om het overbrengen van de persoonlijkheid van zijn modellen. En dat kon hij als geen ander. Ontmoet bijvoorbeeld de oude vrouw, volgens Rodin 'De eens prachtige vrouw van de helmenmaker'. Ze heeft een uitgelubberde buik en een mistroostig hangend hoofd. Hoe langer je blijft kijken, hoe meer het opvalt met hoeveel zorg en aandacht Rodin dit beeld gemaakt heeft. Zelfs de buik van de vrouw is gerimpeld om haar leeftijd en vergane schoonheid te benadrukken. Het beeld komt direct bij je binnen en zet je stil bij de vergankelijkheid van de mens. Iets verderop vind je Balzac, een bekende Franse schrijver die Rodin meerdere malen in een beeld vereeuwigde. De man was zwaarlijvig, maar als je voor hem staat is dat gek genoeg niet het eerste dat opvalt. Vooral de details in zijn gezicht spreken aan. Borstelige wenkbrauwen, diepliggende vriendelijke ogen. Sterk en trots. Door het glimmende brons komt zijn persoonlijkheid nog indrukwekkender en intimiderender over. En dat is precies wat Rodin wilde overbrengen. Niet het lichaam, maar juist de persoonlijkheid en de expressie. Alsof je de afgebeelde mensen persoonlijk kent.

Vrouwenverslinder

Om één ding kun je niet heen tijdens de tentoonstelling: Rodin had een buitengewone fascinatie voor naakt. Geloof het of niet, maar vooral vrouwen stonden in de rij om in evakostuum voor Rodin te poseren. En daarbij namen ze de meest bizarre en onmogelijke poses aan. "Modellen waren bereid om alles voor hem te doen", vertelt Suzanne Rus overtuigd. "Hij was getrouwd, en z'n vrouw wist ook van z'n minnaressen. Maar dat vond ze prima." Maak kennis met de talloze vrouwen van Rodin en voel je er haast ongemakkelijk bij.

Klap op de vuurpijl

De troonzaal, de schatkamer, het heilige der heiligen: je voelt het meteen als je de belangrijkste zaal van de tentoonstelling betreedt. Dit is kunst op wereldniveau. Je wordt even heel klein als je tussen de bekendste en meest indrukwekkende beelden van Rodin loopt. Prominent in het midden zit De Denker. Ook in deze majestueuze zaal is een bijzonder staaltje licht- en schaduwtechniek uitgevoerd, de groten der Rodin komen er meesterlijk tot hun recht.

Redactioneel - Laatst gewijzigd: 2017-03-03 13:42:16 · Gepubliceerd: 18 november 2016 - 5331