Reis langs alle continenten in Museum Volkenkunde Leiden

28 juni 2017 bijgewerkt: 9 oktober 2018 Cultuur Leiden, Zuid-Holland Geestenmaskers uit Kenia, een Indonesische poppencollectie van Koningin Wilhelmina en muziekinstrumenten uit Saudi-Arabië. Het ene moment wandel je door Azië en het andere moment ben je opeens in Oceanië beland. In Museum Volkenkunde reis je in één dag de hele wereld rond. Maak aan de hand van duizenden(!) objecten en voorwerpen kennis met de mooie én minder mooie kanten van eeuwenoude culturen, religies en mensen van over de hele wereld. Eigenlijk is zelfs een dag niet genoeg om alles te zien in dit gi-gan-tische museum.

Indonesische poppen voor de koningin

Met de plattegrond van Museum Volkenkunde in onze handen starten we onze wereldreis. Onze eerste stop maken we in Indonesië waar, zo leren we, meer dan 300 volken wonen. Allemaal hebben ze een eigen taal en cultuur. De meeste objecten die we hier terugzien dateren uit de tijd dat Indonesië nog een kolonie was van Nederland. Bijzonder zijn de poppen die ons streng aanstaren vanuit de vitrine. Ze dragen klederdracht uit alle rangen en standen en maken onderdeel uit van een poppencollectie met 350 poppen die Koningin Wilhelmina (1880-1962) voor haar dertiende verjaardag cadeau kreeg. Dit met het doel om haar een beeld te geven van de verschillende bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië.

Spijkerbeelden tegen ziekte

Op de begane grond vinden we ook het continent Afrika. Griezelige spiegel- en spijkerbeelden, minkisi genoemd, werden in Afrika veel gebruikt om dood of ziekte te bestrijden, mensen tegen hekserij te beschermen en tegen ziekten die door boze geesten veroorzaakt waren. We zien er tientallen staan met opgeheven hoofd, spijkers in hun buik geslagen en een boze blik in de ogen. De spijkers werden in de beeldjes geslagen, omdat men geloofde dat dit een bovennatuurlijke kracht activeerde. En in Congo werden ze zelfs gebruikt om dieven op te sporen! Wat ons betreft zien ze er vooral luguber uit. Ook de tijd van de slavenvaart, waaraan Nederland ook schuldig is, komt aan bod. Achter slot en grendel is een voetboei te zien, halve ringen die tussen de zestiende en negentiende eeuw gebruikt zijn rond de enkels van slaven zodat ze niet konden vluchten. Het ijzeren voorwerp ziet er pijnlijk uit. We leren ook dat slaven in Suriname de gewoonte hadden om hun kind te noemen naar de dag waarop het werd geboren. Hallo vrijdag!

Honderd wespensteken gewoon omdat het kan

In het Amazonegebied worden we spontaan vrolijk van de kleurrijke creatieve kostuums, hoofdtooien en komen we van alles te weten over de Wajan Indianen. Om een echte man te worden moest je de wespenproef ondergaan. Dat klinkt erg onheilspellend... Na een hele nacht dansen met een enorme hoofdtooi met kleurrijke veren op hun hoofden kregen de jongens 's ochtends een matje met soms wel 100 stekende wespen tegen hun borst en rug gedrukt. En o wee als je daarbij schreeuwde! Dan kon je mooi fluiten naar je kansen om een echte man te worden. De gedachte alleen al jaagt ons de stuipen op het lijf. We vervolgen onze weg naar het Noordpoolgebied en Amerika waar we onder andere kennismaken met de Maya's en Inca's. Vooral de kleding van de Maya's valt op: prachtige kleurrijke stoffen in vrolijke patroontjes. Met grote foto's van woeste rivieren en een groen bergachtig landschap op de achtergrond wanen we ons helemaal in het Amazonegebied.

Rode schoentjes van een indianenbaby

Eén van de hoogtepunten wat ons betreft is toch wel de veelzijdige cultuur van de indianen en de prachtige voorwerpen en kledingstukken die ze weefden en smeedden. Zoals de twee schattige rode geweven schoentjes die pronken achter glas en die ruim honderd jaar geleden gedragen zijn door een indianenbaby. Ook vinden we leren laarsjes en schoenen met de prachtigste versieringen erop, uiteraard allemaal met de hand gemaakt. En dan de meterslange hoofdtooi met echte adelaarsveren: zo'n 130 jaar geleden werd deze gedragen door een hele belangrijke Comanche indiaan die blijkbaar erg dapper was. In de indianencultuur gold namelijk: hoe dapperder je was, hoe meer veren je mocht dragen.

Een jas van zeehondendarmen

In Groenland werden schattige zeehondjes omgetoverd tot een paar comfortabele warme laarzen en we zien er zelfs een jas gemaakt van meters zeehondendarm. De Inuitjagers waren een stel slimme rakkers want een jas van zeehondendarm was niet alleen lekker warm maar ook nog eens waterdicht. Handig als je in je kajak rond peddelde. Over warme jassen gesproken: rendierbont was honderd jaar geleden ook hot onder de Groenlanders. We besluiten ons bezoek in Oceanië en testen nog even hoe we eruit zouden zien als eilandbewoner met een virtuele gezichtsbeschildering uit Papoea Nieuw-Guinea. Ook kinderen kunnen in Museum Volkenkunde op ontdekkingsreis. In elk continent kun je superkrachten verzamelen door vragen te beantwoorden. Als je alle vragen hebt beantwoord verzamel je stempels bij verschillende stempelautomaten en mag je toetreden tot de Wereld Club. In de kelder van het museum krijg je dan een persoonlijke Wereld Club tattoo.

Nieuws - Laatst gewijzigd: 2018-10-09 13:24:17 · Gepubliceerd: 28 juni 2017 - 4210