Duik in de Gouden Eeuw van de wetenschap

archief oud artikel 28 november 2018 Geschiedenis Leiden, Zuid-Holland Van brood krijg je een dikke buik, zuivel verzuurt het lichaam en met eieren is ook van alles mis. Wie denkt dat fake science iets is van vandaag, moet naar de tentoonstelling Herman Boerhaave en de Gouden Eeuw van de wetenschap gaan. Daar zie je hoe Boerhaave al in de zeventiende eeuw de strijd aangaat met fake science. En de enorme invloed die dat nu nog heeft. De tentoonstelling in Rijksmuseum Boerhaave in Leiden is te zien van 30 november 2018 tot en met 1 september 2019.

Stap binnen in de gouden eeuw van de wetenschap

De expositie Herman Boerhaave en de Gouden Eeuw van de wetenschap is een ode aan het leven van Herman Boerhaave, maar ook aan de vele andere wetenschappers uit die gouden tijd. Je ziet op de tentoonstelling hun ontdekkingen en uitvindingen en de instrumenten die ze daarbij gebruiken. Zoals microscopen en thermometers. En niet te vergeten: vacuüm pompen en luchtcilinders. Want het luchtledige blijkt echt een ding te zijn in de zeventiende eeuw. Dat zie je in de discussies, de proeven en de fraaie instrumenten voor die proeven. Allemaal om te bewijzen dat het luchtledige bestaat. Zoals de Maagdenburger halve bollen, waarmee je kunt zien hoe krachtig een vacuüm is. Bollen op elkaar, lucht eruit pompen en probeer ze dan maar eens los te krijgen.

De leermeester van Europa

Herman Boerhaave is echt een spil in die Gouden Eeuw van de wetenschap. En één van de beroemdste mannen van Europa. Iemand die vecht voor onderzoek, onderzoek en nog eens onderzoek van je waarnemingen, in plaats van denken dat je het wel weet. Nog zoiets nieuwerwets: hij ordent wat wetenschappelijk bekend is tot overzichtelijke leerprogramma's. Het trekt studenten uit heel de wereld naar Leiden en hij krijgt de bijnaam 'leermeester van Europa'. Eén van die studenten is de Zweed Linnaeus. Als Linnaeus een systeem bedenkt om planten in te delen volgens hun geslachtsorganen, de stampers en meeldraden, vindt iedereen dat schandalig én gek. Behalve Boerhaave, die vindt het gelijk geniaal. Hij stelt Linnaeus voor aan allerlei invloedrijke mensen en zo wordt zijn systeem toch bekend.

Leuk: tijdens de tentoonstelling kun je zelf een bloem in elkaar zetten en zien wat Linnaeus zag.

Loop door zijn leven

De tentoonstelling in het Rijksmuseum Boerhaave begint in het nu: bij een replica van de graftombe van Boerhaave. Daar vertellen wetenschappers over zijn invloed op de wetenschap van vandaag. En realiseer je je tijdens je tocht door de rest van de tentoonstelling dat veel van wat we nu gewoon vinden toen is begonnen, meer dan driehonderd jaar geleden. Je loopt door een chemisch lab vol proeven, door een collegezaal en langs de botanische tuin van Leiden waar Boerhaave directeur van is. Maar je komt ook langs een ziekenbed, want Boerhaave is bovendien een dokter. Een hele goede, die een patiënt bezoekt en aan diens ziekbed bepaalt wat hem mankeert. Zo goed, dat zelfs tsaar Peter de Grote bij hem langs gaat. En al die scènes in ziekenhuisseries á la Grey's Anatomy waar de professor zijn studenten verzamelt rond het ziekbed van een patiënt en ze les geeft? Jawel, ook daarin is Boerhaave de allereerste.

Ook even dokter zijn? Speel dan het elektrospel waarin je moet bepalen wat er mis is met je patiënt.

Topstuk van de tentoonstelling

Uiteindelijk kom je bij de buitenplaats Oud-Poelgeest, waar Boerhaave leeft met zijn vrouw en dochter. Hier ontmoet je de mens onder de beroemde wetenschapper. Iemand die luit speelt en chocolademelk drinkt met een speciaal chocoladeservies. Hier zie je ook het topstuk van de tentoonstelling: een portret van het gezinnetje, geschilderd door Aert de Gelder, een leerling van Rembrandt. Dit schilderij is helemaal gerestaureerd en hier voor het eerst weer te zien.

Nieuws - Laatst gewijzigd: 2019-01-03 09:20:58 · Gepubliceerd: 28 november 2018 - 1668