Het Vrouwenhuis: historische parel in Zwolle

5 november 2022 bijgewerkt: 13 oktober 2023 Geschiedenis Zwolle, Overijssel Op je oude dag helemaal voorzien achter de geraniums zitten. Dat was een paar eeuwen geleden als alleenstaande vrouw niet vanzelfsprekend. Aleida Greve (1670-1742) bepaalde in haar testament dat haar woning aan de Melkmarkt na haar overlijden een huis voor alleenstaande vrouwen moest worden. Onder een paar voorwaarden: de dames mochten niet ziekelijk zijn, moesten een goede reputatie hebben, ouder zijn dan vijftig jaar en lid zijn van de hervormde kerk. Sinds 1987 is de begane grond van Aleida's woning Museum Het Vrouwenhuis. Loop tijdens een rondleiding door de eeuwenoude kamers, leer meer over Aleida en de voormalige bewoonsters en waan je in vervlogen tijden.

Aleida Greve en Het Vrouwenhuis

Aleida Greve, haar halfzus en haar nichtjes waren single, rijk en getalenteerd. Samen met een ongetrouwde tante bewoonden ze vanaf 1706 het pand aan de Melkmarkt in Zwolle, waar toen de Grote Aa nog voor de deur stroomde. Ze vulden hun vrije uren met theedrinken en schilderen, zoals het welgestelde jongedames betaamde. Na de dood van Aleida werd het huis in 1742 volgens haar laatste wil omgebouwd tot Het Vrouwenhuis. Een thuishaven voor bejaarde, alleenstaande vrouwen. Als dames aan Aleida's vastgelegde - en zeer exacte - criteria voldeden mochten ze op gesprek komen bij de directeur. Goedgekeurd? Dan mocht je als dame gratis één van de kamers in het huis bewonen, werd medische zorg vergoed en kreeg je een toelage uit de nalatenschap van Aleida. Het huis had meerdere slaapkamers, een prachtige hal, een chique regentenkamer en een binnenplaats met kolenhokken en een washok. De oude bewoonsters werden bijgestaan door een jongere dienstbode, die meerdere huishoudelijke klusjes deed. Tot 1984 woonden er volgens deze regeling verschillende oude dames in Het Vrouwenhuis. Door de jaren heen veranderde er echter veel in de maatschappij en met de komst van bejaardentehuizen en de AOW werd Aleida's hofje overbodig. Er zijn nog steeds veel mysteries omtrent de spullen en naamloze kunstwerken die in het huis zijn achtergebleven. Tijdens een rondleiding leer je meer over Aleida's eigenzinnige testament, de schandalen van de bewoonsters en het Zwolle van twee eeuwen geleden.

Theedrinken in de regentenkamer

In de regentenkamer, de enige verwarmde en centrale ruimte én de mooiste kamer van het huis, zie je de meest prachtige schilderijen terug van Aleida en haar familie. De kamer, die in die tijd de 'grote sael' werd genoemd, is het hart van het huis en is nog steeds helemaal in de stijl van vroeger. Het interieur is een mix van spullen uit de zeventiende en de negentiende eeuw, met oude kabinetten en een ouderwetse haard. De gewone rondleiding eindigt ook hier, als ultiem klapstuk. Leuk: je kunt ook een high tea in de regentenkamer boeken. Dan zit je op stoelen van honderden jaren oud, gebruik je prachtig servies van het huis en ben je omringd door de prachtige kunstwerken van Aleida, haar halfzus en haar nichtjes. De vier vormden samen een kunstclubje en maakten meerdere dromerige portretten. Normaal werd amateurkunst na verloop van tijd bij het oud vuil gezet, maar Aleida nam de familiekunstwerken in haar testament op. Zodoende zijn de schilderijen bewaard gebleven. Op een van de schilderijen zie je Aleida en haar familie theedrinken. Theedrinken was in de Gouden Eeuw een absolute luxe. Het was niet alleen een dure hobby - de thee moest worden geïmporteerd - maar ook een statussymbool. Veelzeggend dus dat Aleida op deze manier werd vereeuwigd.

Levensecht schilderij van wenkende dame

Een ander hoogtepunt in het huis is de trompe-l'oeil, ook wel een 'bedriegertje'. Een hyperrealistisch kunstwerk en een vorm van gezichtsbedrog. In het huis vind je aan het einde van een lange hal een deur met daarop een levensgroot schilderij van een wenkende vrouw. Hierdoor lijkt het vanaf een afstandje alsof iemand de deur voor je openhoudt. Dit was een populair grapje in zeventiende-eeuwse huishoudens, om visite mee te entertainen. De deur is nog geheel intact en is tegenwoordig één van de weinige trompe-l'oeil-deuren in Nederland.

Reportage - Laatst gewijzigd: 2023-10-13 23:44:13 · Gepubliceerd: 5 november 2022 - 18364