Indrukwekkend herinneringscentrum in Scheveningen
archief oud artikel 5 september 2019 Geschiedenis Scheveningen, Zuid-Holland Corrie ten Boom, Titus Brandsma, Drs. P, 'Soldaat van Oranje' Erik Hazelhoff Roelfzema: allemaal zaten ze tijdens de Tweede Wereldoorlog vast in de beruchte Scheveningse gevangenis, beter bekend als het Oranjehotel. Niet alleen zij, maar ook ruim 25.000 andere mensen hebben gevangen gezeten in de kleine cellen. Sommigen wachtend op de dood, anderen na een week weer vrij. Nu is Het Oranjehotel een indrukwekkend herinneringsmonument en kun je de cellen met eigen ogen zien.
Nooit meer vergeten
De muur staat ongenaakbaar om wat er nog over is van het cellencomplex van het Nationaal Monument Oranjehotel. In het bewaard gebleven en gerenoveerde stuk bevindt zich nu een tentoonstelling over de geschiedenis van het Oranjehotel met onder andere een muur van verhalen, verteld door voormalige gevangenen. De buitenruimte heeft een verdiept amfitheater gekregen, bedoeld voor de jaarlijkse herdenking van de slachtoffers in deze beruchte nazi-gevangenis. Herdenken, dat is de nieuwe functie van het Oranjehotel. Nooit meer vergeten wat hier is gebeurd in de Tweede Wereldoorlog en hoe fragiel vrijheid eigenlijk is.
Als sardientjes op elkaar
Hoe interessant de tentoonstelling ook is, niets maakt die fragiliteit zo voelbaar als de rijen kleine cellen. Onvoorstelbaar dat de gevangenen hier soms met drie of meer tegelijk ingepropt zaten. Het ergste? Naast de angst, martelingen en de honger was dat vooral de verveling. Die komt herhaaldelijk terug in de verhalen van voormalige gevangenen. Zoals bij 'Soldaat van Oranje' Erik Hazelhoff Roelfzema. Hij zat maar een week in het Oranjehotel. 'Meer niet. Toch ondervond ik in die tijd alle emoties van de politieke gevangene: angst, onzekerheid, verveling, eenzaamheid, honger en nog eens verveling', schrijft hij later.Doodencel 601
Eén cel is sinds de oorlog helemaal intact gebleven: Doodencel 601 in D-gang. Een houten kot tegen de muur, een emmer en een piepklein bureautje met kruk, meer staat er niet in en meer past er ook eigenlijk niet in. Door een raam vlak onder het plafond valt het daglicht op de muren met teksten van de gevangenen. 'God, help mij' met een kruis erboven. Een enorm hart met initialen en een pijl erdoor. Een kalender met doorgestreepte dagen: telde deze gevangene af tot het moment waarop de celdeur open zou gaan en hij zou worden gefusilleerd? Weggevoerd via het kleine groene poortje in de buitenmuur, dat er zo onschuldig uitziet als je ervoor staat. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wisten alle gevangenen het als iemand werd weggeleid naar dit poortje en het vuurpeloton in de duinen. De overige gevangenen in D-gang zongen dan het Wilhelmus dat al snel door de hele gevangenis te horen was.
Ontroerende afscheidsbrieven
In de permanente tentoonstelling kun je onder andere ontroerende afscheidsbrieven van en aan gevangenen lezen. En de Doodenboeken inzien met de namen en foto's van 743 verzetsstrijders die tijdens of na hun verblijf in het Oranjehotel omkwamen. Foto's, films en audiofragmenten vertellen hoe in het Oranjehotel gevangenen werden gemarteld en Joden werden verzameld voor het transport naar Duitsland. In een ironische ommezwaai kwamen na de Tweede Wereldoorlog veel NSB'ers en collaborateurs in het Oranjehotel terecht, zoals Anton Mussert. Dit is een plek die veel te vertellen heeft en vol zit met herinneringen aan een zwarte tijd. Neem ook de tijd om net als de ter dood veroordeelden naar de Waalsdorpervlakte te lopen, waar 250 gevangenen zijn doodgeschoten door de Duitsers. Deze plek in de duinen is een monument op zich met de bronzen replica's van de fusilladekruisen en de enorme Bourdonklok die wordt geluid op 4 mei.
Goed om te weten
- In het cellencomplex van het Oranjehotel bevindt zich een vaste tentoonstelling - waar je onder andere de verhalen kunt horen van voormalige gevangenen - en een wisseltentoonstelling;
- Bij je bezoek krijg je een gratis audiotour die je door het Oranjehotel leidt;
- Toegang is alleen mogelijk na online reserveren en je kunt in het Oranjehotel alleen met PIN of contactloos betalen.
Redactioneel - Laatst gewijzigd: 2020-05-29 21:37:40 · Gepubliceerd: 5 september 2019 - 3941
