door

Zien: Rembrandt-Velázquez, koning der exposities

Foto 1. De tentoonstelling Rembrandt-Velázquez daagt je uit écht naar schilderijen te kijken en in de achtergrondverhalen van vroeger te duiken. Foto: DagjeWeg.NL.

Wat maakt de Rembrandt-Velázquez expo in Rijksmuseum zo bijzonder?

archief oud artikel 17 oktober 2019 Cultuur Amsterdam, Noord-Holland Een tentoonstelling met werken van de ultieme koningen van de Nederlandse en Spaanse kunst: Rembrandt en Velázquez. Geopend door Koning Willem-Alexander en Koning Felipe VI van Spanje. Klinkt groots en bijzonder, en dat is de tentoonstelling Rembrandt-Velázquez ook. Intiem, indrukwekkend en verrassend leuk. DagjeWeg.NL bezocht de meesterexpo en zet op een rijtje waarom je deze indrukwekkende tentoonstelling niet wilt missen.

Zeldzaam: zoveel grote kunstwerken samen

Niet alleen Rembrandt en Velázquez sieren in deze tentoonstelling de muren van het Rijksmuseum. Ook werken van zeventiende-eeuwse meesters als Murillo, Vermeer, Zurbarán, Hals en Ribera en anderen zijn in de expositie te bewonderen. De mooiste Spaanse en Nederlandse schilderkunst uit de zeventiende eeuw, van de allergrootste namen, samen in één ruimte. Dit is mede mogelijk gemaakt door een samenwerking tussen het Rijks en het Museo Nacional del Prado en gulle gevers uit zeven landen, die 42 bruiklenen beschikbaar stelden voor de tentoonstelling. In verschillende thema's - waaronder religie, geld, macht en liefde - worden Spaanse en Nederlandse meesterwerken in de spotlights gezet, in paren. Zestig schilderijen zijn in koppels naast elkaar gehangen, om te laten zien waarin ze op elkaar lijken of juist verschillen. Spot klassiekers als Het straatje van Johannes Vermeer, portretten van Rembrandt en Velázquez en Rembrandts Marten en Oopjen. De allereerste aankoop van het Rijksmuseum, De bedreigde zwaan van Jan Asselijn, is één van de pronkstukken in de expo. Evenals De Vaandeldrager van Rembrandt - het enige schilderij dat solo aan de muur hangt zonder Spaanse match. Een aantal kunstwerken is voor het eerst in een Nederlandse expo te zien, zoals Finis Gloriae Mundi van Juan de Valdés Leal dat normaal in het Hospital de la Caridad in Sevilla hangt. Het Oordeel van Graaf Willem de Goede van Nicolaes van Galen hangt normaal in het stadhuis in Hasselt en wordt zelden uitgeleend aan een museum. Kleine kans dus dat je ooit nog zoveel meesterwerken uit de zeventiende eeuw in één expo ziet.

Rembrandt-Velázquez wekt kunst tot leven

Met de gratis audioguide in de Rijksmuseum app kom je van alles te weten over de tijdperiode, de kunstenaars en het Spanje en Nederland van vroeger. In veel schilderijen van toen zitten namelijk symbolische knipoogjes, subtiele grapjes en politieke statements. Elk schilderijenkoppel heeft een unieke code die je in de app kunt intoetsen, waarna een meeslepend achtergrondverhaal ingesproken door acteur Jacob Derwig losbarst. Zo komt de drama van elk stuk tot leven en ontdek je nog meer overeenkomsten tussen de schilderijen. Zo valt het je ineens op dat Rembrandt en Velázquez allebei filmisch schilderden: vooral hun groepsportretten lijken net momentopnames uit oude films. Ook zonder de app is de tentoonstelling leuk. Sommige koppels zijn namelijk op het eerste oog niet echt een logische match. Wat hebben Het Lam Gods van Zurbarán en Interieur van de Sint-Odulphuskerk in Assendelft van Saenredam bijvoorbeeld met elkaar gemeen? Op het ene schilderij is een schaap te zien, op het andere een kerkgebouw. Klinkt vergezocht, toch passen de twee bij elkaar en dienen ze hetzelfde doel. Bij ieder kunstkoppel staat een omschrijving van de kunstwerken en wat ze bindt, maar vaak staat dit om een hoekje of net uit het zicht op de muur. Op deze manier kun je eerst zelf de link tussen de twee kunstwerken proberen te ontdekken en word je uitgedaagd écht naar de schilderijen te kijken. Leuk!

Let op: het artikel gaat verder onder de video.

Iconisch kunstwalhalla als decor

In de Rembrandt-Velàzquez tentoonstelling kun je al zo lang ronddwalen en je verliezen in alle achtergrondverhalen, dat je haast zou vergeten dat er nog véél meer te zien is in het Rijksmuseum. Uit zo'n beetje elke tijdperiode en elke kunststijl zijn topstukken te bewonderen in het Amsterdamse museum. Bekendste topstuk is natuurlijk De Nachtwacht. In de Nachtwachtzaal kun je meekijken met de live restauratie van De Nachtwacht.

Weetjes over Rembrandt-Velázquez

  • Rembrandt (1606-1669) en Velázquez (1599-1660) waren allebei de grootste meesters in hun eigen land tijdens de zeventiende eeuw;
  • De twee grootheden leefden in dezelfde tijd, de bloeiperiode van de kunst, maar hebben elkaar nooit gekend en hebben elkaars kunst nooit gezien;
  • Ondanks dat de twee elkaar en elkaars werk niet kenden, lijken veel van hun kunstwerken qua stijl en techniek op elkaar. Vaak gebruikten ze zelfs dezelfde kleuren;
  • Velázquez en Rembrandt waren pioniers in de kunst. Ze probeerden allebei als eerst nieuwe stijlen uit, in plaats van de toen populaire trends en stijlen uit Italië te volgen;
  • Rijksmuseum en het Museo Nacional del Prado brengen hun kunstwerken met deze expo voor het eerst samen;
  • Smeuïg: in de expo hangt een schilderij van Rembrandt dat eigenlijk niet in Nederland mag hangen;
  • De Rembrandt-Velázquez tentoonstelling is tot en met 19 januari 2020 te bewonderen in het Rijksmuseum in Amsterdam.
Foto 2. Vrouw zoekt overeenkomsten tussen Spaanse en Nederlandse meesterwerken in de tentoonstelling Rembrandt-Velázquez. Foto: Rijksmuseum © Olivier Middendorp.
Foto 3. Zie jij wat deze twee topstukken met elkaar verbindt? Foto: DagjeWeg.NL.

Recensie - Laatst gewijzigd: 2019-10-17 15:20:56 · Gepubliceerd: 17 oktober 2019 - 1227

Activiteiten Rijksmuseum Amsterdam

Later dit jaar

Amerikaanse fotografie in Europa


Rijksmuseum neemt je mee. Naar The American Dream. Naar de échte Amerikaan. Naar onverwachte herkenning. Voor het eerst in Nederland biedt het Rijksmuseum een groots overzicht van de Amerikaanse...