archief oud artikel 31 oktober 2019 Cultuur Leiden, Zuid-Holland Van de eerste onzekere penseelstreken en het eerste, bekende werk tot zijn onbetwiste meesterschap. In Museum De Lakenhal in Leiden volgen bezoekers de jonge Rembrandt op weg naar succes. De tentoonstelling Rembrandt - Rising Star is een boeiende tijdlijn met ruim 40 schilderijen, 70 etsen en 10 tekeningen - sommige na honderden jaren buiten Nederland tijdelijk op Leidse bodem.

Het in juni 2019 heropende Museum De Lakenhal draagt met de tentoonstelling Rembrandt - Rising Star, te zien van 2 november 2019 tot 9 februari 2020, haar steentje bij aan het Rembrandtjaar. Geen wonder, want het museum is de trotse bezitter van het vroegst bekende werk van Rembrandt: zijn Brillenverkoper, welke dateert uit 1624. Het is dit werk waar het museum de expositie mee begint en zo het verhaal vertelt van de jonge Rembrandt, die zijn sporen als kunstschilder nog moest verdienen. Het is de eerste tentoonstelling die zich specifiek op de jonge Rembrandt richt en zijn ontwikkeling in de jaren 1624 tot 1634. Een pijlsnelle ontwikkeling, zo wordt duidelijk in de expositie, die de basis vormt van de ongekende roem die Rembrandt heeft vergaard.

Primeur: nieuw ontdekt werk van Rembrandt

Rembrandt schilderde al ergens rond 1627 het werk Laat de kindertjes tot mij komen, maar het werd pas in 2014 ontdekt als een echte Rembrandt. Kunsthandelaar Jan Six vond het schilderij op in een veilinghuis in Keulen en wist het samen met een investeerder in handen te krijgen. Door de kenners is bevestigd: dit is een echte vroege Rembrandt. Na een gedeeltelijke restauratie is de voorstelling van Jezus omringd door kinderen voor het eerst te zien voor publiek. Wie spot Rembrandt zelf op het schilderij? Het was zijn eigen gezicht wat de hand van de schilder verraadde in dat Keulse veilinghuis. Ook op het Historiestuk met zelfportret - de titel zegt het al - heeft Rembrandt zichzelf vereeuwigd. Wat dit vroege werk van Rembrandt precies voorstelt, daar zijn de meningen over verdeeld. Maar het is voor het eerst dat het schilderij samenkomt met de Steniging van de heilige Stefanus (1625) uit het Musée des Beaux-Arts te Lyon. De twee schilderijen worden vaak gezien als pendanten; twee werken die bij elkaar horen, vanwege het eikenhouten paneel van precies dezelfde afmetingen.

Lees meer over deze twee werken in het essay van kunsthistoricus Gerda van Ham in Trouw: Wat stelt Rembrandts ‘Historiestuk' voor?

Ontwikkeling van Rembrandt

Zijn de penseelstreken in het eerste werk Brillenverkoper nog wat onbeholpen, zo groot is het verschil met het twee jaar latere Historiestuk met zelfportret. En weer twee jaar daarna wist Rembrandt Constantijn Huygens, de secretaris van Frederik Hendrik, te overtuigen van zijn kwaliteiten en die vervolgens de stadhouder inspireerde om schilderijen bij hem te bestellen. Hij gaf hem onder meer opdracht voor de Ontvoering van Proserpina (ca. 1630-1631) en de Roof van Europa (1632) te schilderen. Deze werken zijn voor het eerst samen te zien en komen uit respectievelijk de Gemäldegalerie in Berlijn en het Getty Museum in Los Angeles. Uit het Metropolitan Museum in New York is nog een meesterwerk naar Leiden gekomen: The Noble Slav, wat Rembrandt in 1632 schilderde. Een onbetwist meesterwerk, waarmee in de tentoonstelling één ding wel duidelijk wordt. Oefening baart kunst.

- Laatst gewijzigd: 2019-11-04 09:36:20 · Gepubliceerd: 31 oktober 2019 - 756