7 tips voor het schrijven van een goede tekst

13 april 2018 bijgewerkt: 17 januari 2022 Zakelijk Wat is het geheim van een goede tekst? Hoe overtuig je je lezers, hoe zorg je dat ze tot actie overgaan? Kortom: hoe bereik je je doel met je tekst? Daar komt heel wat meer bij kijken dan alleen een goede titel en een zoekwoordenonderzoek. Doe je voordeel met deze praktische tips voor het schrijven van een goede tekst - en laat het (her)schrijven beginnen!

1. Breng structuur aan in je tekst

Weten waar je aan toe bent is voor veel mensen een welkome luxe in deze wereld vol chaos. Stiekem zijn we allemaal een beetje controlfreak, en dat is op het gebied van tekst niet anders. Speel hierop in door je verhaal logisch op te bouwen. Met een inleiding, middenstuk en einde – maar denk ook verder. Paragrafen met tussenkopjes, witregels, en signaalwoorden die de verschillende delen met elkaar verbinden (zoals 'daarom', 'op die manier' en 'bovendien'). Niets is zo fijn als een inhoudelijk logisch verhaal – en het ziet er visueel ook nog een stuk rustiger uit.

Praktische tip: begin niet klakkeloos met schrijven, maar bedenk van tevoren een logische indeling van je tekst en werk die vervolgens stap voor stap uit.

2. Vermijd open deuren en nietszeggende slogans

‘Een onvergetelijke ervaring', ‘Voor elk wat wils' en ‘Een uniek dagje uit'. Allemaal leuk en aardig, maar wat zeggen zulke slogans? Helemaal. Niets. Het zijn behoorlijke clichés en het spreekt niet tot de verbeelding. Als we al die kreten moeten geloven, zouden alle uitjes de leukste zijn en heeft echt iedereen een onvergetelijke dag in de speeltuin om de hoek (dus ââk je nichtje van zestien jaar en je alleenstaande oom van zeventig). Vrij ongeloofwaardig, toch?

Waarâm is die speeltuin zo leuk? Omdat je met z'n drieën tegelijk van de glijbaan kunt. Waarom is dat museum zo bijzonder? Omdat je er leert hoe Mondriaan van stijl veranderde door de jaren heen. Oftewel: vertel wát er zo uniek en inspirerend is. Als wij teksten schrijven voor een campagne op DagjeWeg.NL, beginnen we altijd met onze ogen dicht: we stellen ons voor hoe het is om ergens te zijn. En dat brengen we vervolgens onder woorden. 'De paintballkogels vliegen om je oren en de adrenaline giert door je lijf' – in plaats van dat dat paintballveld 'het spannendste groepsuitje ooit' is.

Praktische tip: verplaats je in gedachten naar de locatie, het evenement of waar je dan ook over schrijft. Wat maak je mee, wat leer je en wat doet het met je? Breng dat vervolgens onder woorden.

3. Vertel iets nieuws

Lezers zijn bij jou terecht gekomen om meer te weten te komen over een onderwerp; voldoe dus aan die behoefte. Informatie die overeenkomt met wat de lezer al weet, is immers niet interessant. Informatie wordt nog interessanter als hij verrassend is en de verwachtingen van de lezers tegenspreekt (Hoeken, Hornikx & Hustinx, 2012). Geef toe: als je een kop ziet met 'Door dit te eten val je een 5 kilo per maand af' wil je niet graag in de tekst lezen 'Eet zo min mogelijk vet', maar bijvoorbeeld 'Uit onderzoek blijkt dat je door iedere morgen een perzik te eten, een kilo per week afvalt'.

Praktische tip: verwerk nieuwe, verrassende informatie in je artikel.

4. … maar dat tegelijk ook bekend voorkomt

Vertel je lezers iets nieuws, maar niet iets dat ze volslagen vreemd voorkomt. Ze moeten er zich immers wel nog een voorstelling bij kunnen maken. Komt er een bioscoop met '4D-ervaring'? Zeg dat het zoiets is als de attractie PandaDroom in de Efteling. Wil je tieners leren waarom het leuk is om het laboratorium van Luigi Galvani te zien in Teylers Museum? Vertel ze dat het lugubere verhaal van Frankenstein op zijn lab is geïnspireerd. Door nieuwe, onbekende informatie te koppelen aan voorkennis, wordt een tekst een stuk interessanter (Hoeken, Hornikx & Hustinx).

Praktische tip: noem je iets ingewikkelds in je tekst? Geef wat achtergrondinformatie die aansluit bij wat je lezers al weten.

5. Vermijd spelfouten

Behoeft geen verdere uitleg, toch?

Praktische tip: kijk bij twijfel altijd even op OnzeTaal of Taaladvies.net.

6. … én stijlfouten

Denk aan contaminaties, pleonasmes en meer van die termen die je ooit bij de les Nederlands hebt geleerd. ‘Ik heb me rijbewijs gehaald', ‘Ik irriteer me aan jouw geneurie' en ‘Ik besef me nu pas dat ik iets vergeten ben'. Drie keer teveel ‘me' in de afgelopen zin. Bekijk meer ergerlijke stijlfouten in deze column van NRC.

Praktische tip: lees je tekst hardop voor en kijk of alles logisch klinkt. Heb je geen wollige zinsconstructies gebruikt, noem je geen dingen dubbelop en kunnen de zinnen niet op een dubbelzinnige manier worden geïnterpreteerd?

7. Neem jezelf niet te serieus

Maak je tekst niet te statisch en ingewikkeld. Je lezers zijn ook maar mensen. Maak af en toe een grapje, een woordspeling of laat in je hele stijl blijken dat je jezelf niet té serieus neemt. Ik zocht laatst een recept op een kookwebsite en kreeg toen een pop-upbericht over cookies: 'Naast OREO-koekjes verzamelen we ook digitale cookies. Vind je dat OK?' Ik glimlachte. Leuk!

Praktische tip: maak geen lange volzinnen, maar houd het simpel en toegankelijk. Schrijf zo dat een leerling uit havo 3 het begrijpt.

Aan de slag

Redactioneel - Laatst gewijzigd: 2022-01-17 15:52:02 · Gepubliceerd: 13 april 2018 - 1474