archief oud artikel 16 september 2020 Cultuur Haarlem, Noord-Holland Grillige wolkenpartijen, schuimende golven en weidse uitzichten over weelderig groene valleien. Het is het werk van de Engelse schilder John Constable (1776-1837) in een notendop. "Schilderen is een ander woord voor voelen", schreef hij aan een vriend over zijn werk. Vol passie leidt de schilder je ogen over zijn doeken alsof hij wil zeggen: "heb je het zonlicht ooit zâ door de wolken zien breken?" Voor het eerst in Nederland brengt het Teylers Museum een overzichtstentoonstelling van zijn werk. Ga tussen 19 september en 31 januari op in de overweldigende landschappen van John Constable.

De suggestieve werking van een enkele verfstreek

Wanneer je Constables schilderijen bekijkt, kun je nauwelijks geloven dat Van Gogh nog geboren moest worden toen Constable overleed. Om de zeggingskracht van zijn schilderijen te vergroten maakte hij, net als Van Gogh later zou doen, gebruik van grove penseelstreken, om de suggestie van een bootje of een steile rotswand te wekken. Inderdaad te suggereren, want met de classicistische schilderijen van zijn tijdgenoten heeft het weinig te maken. Constable ging totaal zijn eigen gang. Zijn schilderijen waren zo vernieuwend dat zijn tijdgenoten er weinig mee konden. De volgende generaties kunstschilders daarentegen zagen in Constable een lichtend voorbeeld. Nog altijd geldt hij als een vader van de moderne schilderkunst.

Voor het eerst in Nederland te zien

Geïnspireerd door Hollandse luchten

Waar haalde Constable zijn inspiratie vandaan? In de eerste plaats uit het robuuste landschap aan de Engelse oostkust in de buurt van Harwich, waar hij opgroeide. Naar verluidt was er in zijn tijd geen enkele kunstenaar die zoveel in de buitenlucht schilderde als Constable. Een andere inspiratiebron vormden Hollandse meesters als Rembrandt, Rubens en Ruisdael, die anderhalve eeuw eerder aan de andere kant van de Noordzee het Nederlandse landschap in verf hadden gevangen. Gefascineerd door regenbogen, de vormen en kleuren van wolken en de breking van het zonlicht, wilde Constable het effect van plotselinge weersveranderingen zo precies mogelijk op zijn doeken vastleggen. De kunstenaar hield zelfs nauwkeurig bij onder welke weers- en lichtomstandigheden hij een bepaald weersverschijnsel had geschilderd.

Voor het eerst in Nederland te zien

Vanwege zijn verwantschap met de Hollandse meesters is het best gek dat er in Nederland niet eerder een overzichtstentoonstelling met werk van Constable te zien is geweest. Het Teylers Museum in Haarlem voorziet in deze leemte en heeft de mooiste schilderijen, tekeningen en aquarellen vanuit Canada, Oxford en Londen naar Nederland laten komen. Het museum plaatst deze werken in de context van de Hollandse meesters waar Constable zo gek op was. Bovendien heeft het Teylers Museum sinds 2018 een reeks tekeningen van Constable in bezit, waarmee het museum als eerste in Nederland werk van Constable permanent in de collectie heeft. Ben je benieuwd naar de adembenemende landschappen van John Constable? Kom dan van 19 september en 31 januari kijken het Teylers Museum in Haarlem.

- Laatst gewijzigd: 2020-11-06 09:47:54 · Gepubliceerd: 16 september 2020 - 779