archief oud artikel 29 oktober 2020 Cultuur Amsterdam, Noord-Holland Goede foto's vertellen verhalen. En dat geldt zeker voor het werk van Ed van der Elsken. Tijdens de expositie 'Ed van der Elsken: Crazy World' krijg je de unieke kans om in het hoofd te kruipen van één van Nederlands grootste fotografen. Nooit eerder vertoond materiaal uit zijn persoonlijk werkarchief is van 30 oktober 2020 tot en met 10 januari 2021 te zien in het Rijksmuseum in Amsterdam.

Kruip in de huid van Ed van der Elsken

Dat de totstandkoming van een beroemde foto veel meer is dan één druk op de knop, wordt prachtig zichtbaar wanneer je de belevingswereld van een bijzondere man binnenstapt. De in 1990 overleden Ed van der Elsken reisde de wereld over speurend naar sprekende beelden, maar vooral naar boeiende mensen. "Van der Elsken was een echte mensenfotograaf die op zoek was naar direct contact", vertelt Mattie Boom, conservator fotografie van het Rijksmuseum. "Hij kietelde, treiterde en zoog, waardoor zijn werk heel fris is om naar te kijken."

Meekijken over de schouder

"Exposities, ook die van Ed Van der Elksen, laten vaak alleen de highlights zien. Met het tonen van dit archief krijgen bezoekers een completer beeld van hoe Ed van der Elsken te werk ging", zo benadrukt Boom het unieke karakter van de tentoonstelling. "Je kijkt als het ware over zijn schouder mee met wat hij deed. Veel foto's zijn behoorlijk bekend, maar met deze expositie kunnen we ook laten zien hoe hij zijn beelden koos: hij kraste, tekende en schreef met viltstift op zijn afdrukken en hij knipte de foto's letterlijk bij. Ook toont het archief hoe hij zijn fotoboeken vormgaf. Die lay-out deed hij namelijk helemaal zelf."

Trip down memory lane

De expo is bovendien een interessante terugblik op het pre-Photoshop tijdperk. Waar nabewerking op de computer tegenwoordig een cruciaal onderdeel is van fotografie, werkte Van der Elsken tijdens zijn fotograferende leven niet met digitale camera's en snelle computers. Crazy World is daardoor, behalve een blik in het hoofd van de fotograaf, ook een interessante trip down memory lane. Conservator Mattie Boom: "Wat je ziet is een analoge versie van Photoshop, alleen bestonden zijn gereedschappen uit een schaar, lijm en stiften. Eigenlijk doet hij hetzelfde als wat er tegenwoordig gebeurt, maar het leuke aan deze tentoonstelling is dat je hem écht bezig ziet. Dit nadenken en inspireren willen we graag laten zien."

Van toepassing naar kunst

Van der Elsken zag de fotografie gedurende zijn leven evolueren. "Hij heeft het zien veranderen van pure toepassing in kranten en boeken, naar kunst die je aan de muur kunt hangen. De afdrukken werden daardoor steeds groter en hij begon zijn werk ook te signeren. Ook dit laten we zien", verduidelijkt Boom, die afsluit met een pikante vergelijking. "We hebben in het Rijksmuseum veel schilderijen van Rembrandt hangen, maar eigenlijk is Ed van der Elsken ook een Hollandse meester, in de fotografie."

De tentoonstelling is echte een must-see voor bewonderaars van Van der Elskens werk en een fantastische inspiratiebron voor fotografen.

- Laatst gewijzigd: 2020-12-02 17:29:45 · Gepubliceerd: 29 oktober 2020 - 663