Ontdek de noordelijke wouden in expositie Borealis

archief oud artikel 23 februari 2021 Natuur Den Haag, Zuid-Holland Een kaart laat zien hoe de wouden van het noorden een groene ring vormen rondom de Noordpool, alleen onderbroken door de zeeën. En als in de zomer hier het zonlicht weer valt op de bomen, dan zie je in een video hoe de enorme hoeveelheid CO2 in de lucht meteen drastisch afneemt. Met deze twee indrukwekkende beelden begint de expositie Borealis – Life in the Woods. We hebben het altijd over het Amazonegebied, maar deze bossen zijn even indrukwekkend, een stuk groter en amper beschermd. In Fotomuseum Den Haag kun je er even een kijkje nemen. Ook online.

Belang van bomen in één keer duidelijk

Het is niet vreemd dat de expositie Borealis – Life in the Woods met deze twee beelden begint. In de video zie je het CO2 in vlammend rood en ook hoe het vooral in het noordelijke deel van de wereld de lucht vervuilt. Op dat moment is het winter, als de loofbomen geen blad hebben en rondom de Noordpool de uitgestrekte naaldbossen amper zonlicht krijgen. Maar dan wordt het lente en komen de bladeren terug aan de bomen. In het hoge noorden valt weer zonlicht op de naaldbomen. Daarmee verandert ook het beeld in de video, waar steeds meer rode CO2-pluimen verdwijnen. Tot ze tijdens de zomer terug zijn gebracht tot oranje, of zelfs helemaal verdwenen zijn! Zo belangrijk zijn bomen dus.

Het boreale bos: wat is dat?

Waarom hebben we het dan nooit over dit enorme noordelijke woud: the boreal forest of het boreale bos zoals de Amerikanen en Canadezen het noemen? Ook dat laat de kaart zien. De groene cirkel rondom de noordpool loopt door veel verschillende landen. We hebben het over de Scandinavische bossen, de bossen van Siberië, de wildernis van Canada en Alaska. Een contrast met het Amazonegebied, dat wel als één geheel wordt gezien. Terwijl er strijd is om dit belangrijke regenwoud als de 'longen van de wereld' te behouden, wordt ons grote noordelijke woud amper beschermd. Hier staat 30% van al onze bomen, maar slechts 12% is natuurgebied. Het is ook veel minder bekend hoe belangrijk dit bos is. Fotograaf Jeroen Toirkens (1971) en journalist en televisiemaker Jelle Brandt Corstius (1978) willen dat met hun project Borealis veranderen. In de expositie ga je met hen op reis door het gebied.

Welkom in de uitgestrekte wouden

Door een deur verlaat je deze onthutsende feiten en kom je in een groene gang. Die geeft goed het gevoel weer van de groene beslotenheid van een dicht bos. Net als tijdens een wandeling door het bos zie je onderweg allerlei details: een bijzondere boom, mos op takken, een doorkijkje naar een open plek. Het zijn de portretten die Toirkens van bomen maakte tijdens zijn acht reizen met Brandt Corstius voor hun project Borealis. Ze laten bomen zien als karakters, de karakters van het bos. Door openingen in de gang kijk je alvast naar de grote, indrukwekkende foto's die als vergezichten in de zaal hangen. Stap de zaal in en je krijgt juist een idee van de wijdsheids van deze wouden. Hier worden de verhalen van het boreale bos verteld, niet alleen in beeld maar ook letterlijk.

Acht reizen, acht verhalen

In de zaal zie je de verwoesting van een brand in Siberië, maar je ontmoet ook de mannen die juist deze verafgelegen branden proberen te bestrijden. Je maakt kennis met Gennady Tugushin, een houthakker die inmiddels gepensioneerd is en nu als bewaker bij een bosbouwbedrijf zijn magere pensioen aanvult. Hij krijgt nooit genoeg van het bos, ook niet na het harde leven als houthakker dat zelfs in de barre winters doorging. Tijdens een van hun acht reizen trekken Toirkens en Brandt Corstius in de winterkou met de Cree door hun leefgebied in Canada. Hier kappen Canadese houtkapbedrijven grote stukken tegelijk van het bos. Ja, er wordt weer aangeplant, maar daarmee heb je niet het oorspronkelijke bos terug, vertellen de Cree. Een bos is meer dan bomen, het duurt lang tot de fragiele bosbodem is hersteld. En nog langer tot de schimmels en korstmossen terug zijn waar de elanden en rendieren van leven.

Kijk alvast online

Op het noordelijkste eiland van Japan vechten ze ondertussen voor het behoud van het boreale bos, dat met het warmer worden van het weer en verminderen van de sneeuwbuien steeds verder wordt overwoekerd door bamboe. En in Schotland proberen ze door het planten van bomen het oorspronkelijk Caledonian Forest terug te krijgen. Nu staan daarvan alleen nog her en der verspreid de granny pines eenzaam op de rotsen. Het zijn allemaal verhalen die je niet alleen ziet, maar die ook worden verteld door Toirkens en Brandt Corstius. Je kunt ze nu al zien en horen in de app van Fotomuseum Den Haag, of de virtuele tour door de expositie volgen met Toirkens en Brandt Corstius zelf. Volg je de tour liever op een groot scherm? Ga dan direct naar het Vimeo kanaal.

- Laatst gewijzigd: 2021-02-23 15:45:07 · Gepubliceerd: 23 februari 2021 - 1450