Ontdek de persoonlijke verhalen van de Slag om Arnhem

archief oud artikel 28 juli 2021 Geschiedenis Oosterbeek, Gelderland Het is een zonovergoten dag in het rustieke Oosterbeek. Iedereen geniet er heerlijk van het zonnetje. Maar hoe anders was dat in september 1944, toen het Gelderse dorp zich midden op het slagveld van de Slag om Arnhem bevond. Wij bezochten het Airborne Museum en ontdekten de verhalen.

Hoofdkwartier van de Britten

Het Airborne Museum is gevestigd in de monumentale Villa Hartenstein. Ten tijde van de Slag om Arnhem - die deel uitmaakte van Operatie Market Garden - diende het pand als hoofdkwartier voor de Britten. Zij probeerden de Rijnbrug in Arnhem te veroveren om zo snel mogelijk door te kunnen stoten naar Duitsland en om op die manier een einde te maken aan de Tweede Wereldoorlog. De missie slaagde niet en aan beide kanten vielen veel slachtoffers.

Wanneer we aankomen bij de entree kunnen we eigenlijk zo doorlopen. Bij binnenkomst in de ontvangsthal krijgen we een podcatcher met audiotour en een plattegrond. Door een gemarkeerd objecten te scannen met het apparaatje, start op de catcher een audiofragment. Verspreid door het museum luister je op deze manier naar zestig persoonlijke verhalen die je 76 jaar mee terug nemen in de tijd.

(Stille) getuigen

Na een korte introductiefilm over de Slag om Arnhem lopen we een zaal binnen met vitrines vol boeiende en bizarre voorwerpen. "Hier, moet je kijken." Mijn vriendin wijst op een bordje: Verboden Arnhem te betreden op straffe des doods. Het hing aan de Noord-rand van de stad. Het grijpt je direct naar de keel... Dit hing er echt. In dezelfde ruimte nemen we plaats aan een ronde tafel met daarin een klein schermpje. Wanneer we de koptelefoon oppakken, kunnen we kiezen uit verschillende ooggetuigenverslagen. We kiezen voor de verhalen van Arnhemmers die de evacuatie van de stad meemaakten. Ze vertellen over de chaos, de brandende huizen en de spookstad die zij aantroffen toen ze na negen maanden terugkeerden naar huis.

De Engel van Arnhem

In de volgende museumzaal valt ons oog op een keukenschaaltje, verstopt tussen de helmen, uniformen en de jachthoorn van luitenant-kolonel John Frost. Het blijkt van de Oosterbeekse Kate ter Horst. Tijdens de gevechten verzorgde zij in haar huis meer dan 250 gewonden en aan stervende soldaten las ze voor uit de Bijbel. Zij werd daardoor ook wel de Engel van Arnhem genoemd. Zo blijkt achter een op het oog zo simpel bakje opeens een prachtig verhaal schuil te gaan. De zeggingskracht van het Airborne Museum zit 'm niet in de objecten alleen, maar vooral in de persoonlijke verhalen van de hoofdrolspelers. En dat maakt een bezoekje de moeite meer dan waard.

Ondergrondse Airborne Experience

Als laatste dalen we af, diep onder de grond voor de spectaculaire Airborne Experience. Hier word je zelf gedropt achter de vijandelijke linies. 'Get in!' roept een stem. Wanneer de deuren openzwaaien, sta je prompt in een zweefvliegtuig. Links en rechts vliegen de Britse vliegtuigen, op weg naar Nederland. Het vliegtuig wordt losgekoppeld en na een minuutje vliegen, land je op de Ginkelse Heide bij Ede. Alles lijkt dan nog rustig, maar dat duurt niet lang. We vervolgen onze weg door de duisternis. De schrik zit er goed in wanneer op een meter afstand keiharde schoten klinken. Snel doorlopen! We bereiken Arnhem. En dat is confronterend. Aan de gevel van stadstheater Musis Sacrum hangt een bord Wehrmachtsheim, met daarnaast twee nazivlaggen. De reclamezuil ervoor hangt vol Duitse affiches. Ramen zijn kapot en van achter een deur klinkt een fluisterende stem uit een kelderluikje: 'Psst, hier zit je veilig.' Via de loopgraven vluchten we naar Oosterbeek. Het einde van de beleving.

Nadat we via de museumwinkel weer buiten in het zonnetje komen, wandelen we nog even een rondje door het aangrenzende park om bij te komen. “Ik ben blij dat ik 45 jaar later geboren ben,” zeg ik tegen mijn vriendin.

Reportage - Laatst gewijzigd: 2022-03-09 16:05:53 · Gepubliceerd: 28 juli 2021 - 1732