door

Anselm Kiefer in museum Voorlinden

Foto 1. Stap in de wereld van Anselm Kiefer (1945) bij Voorlinden. Zoals in zijn barre, maar overweldigende Winterreise (privécollectie). Foto: Georges Poncet

Een expositie vol eigenzinnige beeldtaal en nog nooit vertoonde werken

archief oud artikel 7 oktober 2023 Cultuur Wassenaar, Zuid-Holland De enorme kunstwerken van de bekende Duitse naoorlogse kunstenaar Anselm Kiefer vertellen altijd een verhaal. In een beeldtaal die meteen bij je binnendringt. Ontdek het tijdens zijn solotentoonstelling in Voorlinden en dwaal hier van 14 oktober 2023 tot en met 25 februari 2024 door zijn grootse landschappen, langs zijn monumentale sculpturen en ontdek de symboliek in zijn bijzondere installaties. De expositie is meteen een primeur, want een groot deel van deze werken was nog nooit eerder te zien!

Stap in een meeslepende wereld

Je tocht door de wereld van Anselm Kiefer in museum Voorlinden start meteen bijzonder bij een boekenkast vol loodzware boeken en... een korenveld. Vervolgens sta je oog in oog met gigantische gouden en loden schilderijen, waarvan de beeltenissen half afgebladderd lijken. Je komt langs grote sculpturen en schilderijen die niet alleen met verf zijn gemaakt, maar ook met andere materialen. Een echte zeis zwaait door een geschilderde korenveld, kale takken op een groot doek geven het winterse bos erachter diepte en verschillende houtsneden en canvasdoeken vormen samen een groot driedimensionaal beeld in zwart-wit van de Rijn. Elk werk op de expositie Anselm Kiefer is bijzonder.

Foto 2. Anselm Kiefer, Sichelschnitt uit 2019 (privécollectie). Foto: Georges Poncet

Niets is wat het lijkt

Gewoon rondlopen en de kunst van Kiefer op je in laten werken is al een hele ervaring. Maar het is de moeite waard om ook even langer stil te blijven staan, vooral bij werken die je extra raken. Want waarom geeft juist dit beeld of schilderij je kippenvel? Op zo'n moment zie je goed dat geen enkele creatie op deze tentoonstelling traditioneel is, maar een mix van kunstvormen en bijzondere materialen. Van een enorme passer in een regenachtig landschap tot bewerkte boombladeren: elk werk verrast. En vertelt altijd meer dan je op het eerste gezicht denkt.

Foto 3. Anselm Kiefer, Die Freimaurer 2010-2011, Collectie museum Voorlinden. Foto: Antoine van Kaam

De Karbonkelfee

Neem Kiefers drieluik van een donker bos met slierten mist, dode struiken op de voorgrond en een in de lucht wapperende witte jas. Dit sombere bos wordt opeens nog dreigender als je de details goed bekijkt. Want is dat een arm of been in de struiken? En daar: een hoofd? En dan die witte lichtjes of ijsjes of... oei, het lijken wel kiezen. De titel is Karfunkelfee oftwel Karbonkelfee, een titel als uit een sprookje. Maar zo te zien dan wel een grimmig sprookje. Wie heel goed kijkt ontdekt nog iets bijzonders. In het midden van het kunstwerk zit namelijk een echte karbonkel verstopt. Deze bruinrode edelsteen uit sagen en sprookjes gloeit helderrrood in het donker, maar is overdag amper te zien.

Foto 4. Anselm Kiefer, Karfunkelfee uit 2009, Collectie museum Voorlinden. Foto: Antoine van Kaam

Karfunkelfee is één voorbeeld van de vele symbolen die Kiefer verwerkt in zijn kunst. Hij gebruikt vrijwel altijd thema's uit legendes en folklore, naast verwijzingen en ideeën uit de literatuur, wetenschap en filosofie. Zijn werk is niet alleen gelaagd door de materialen waar hij mee werkt, maar ook door de betekenissen die hij erin verweeft. Hierdoor groeide hij uit tot een van de grootste kunstenaars van onze tijd.

Foto 5. Anselm Kiefer voor één van zijn werken. Foto: Georges Poncet, 2022

Alle ruimte

Grootse landschappen, geciteerde teksten, poëtische raadsels: Kiefer krijgt in deze expositie alle ruimte van Voorlinden. Het museum heeft namelijk nauw met de kunstenaar samengewerkt bij het maken ervan. Daardoor kan Kiefer goed de breedte van zijn oeuvre en interesses laten zien. De focus ligt op zijn werk uit de laatste 15 jaar - en daar zit veel tussen wat nog niet eerder te zien is geweest! Een primeur dus. Kom het zelf ontdekken en beleven, verdwaal in een zaal vol vitrines en beland in een winters decor met overal verwijzingen naar romantische schrijvers en denkers.

Aan het einde keert de tentoonstelling terug naar het onderwerp waar het mee begon: het boek. Dit keer een selectie kunstenaarsboeken, samen met een aantal schilderijen waaraan Kiefer afgelopen zomer nog heeft gewerkt. Zeer persoonlijke werken, waarin hij zelfs bladzijden uit zijn eigen dagboeken heeft gebruikt. Zo zie je op je tocht ook steeds meer van de persoon Anselm Kiefer zelf.

Foto 6. Anselm Kiefer, Aus Herzen und Hirnen sprießen die Halme der Nacht, Collectie museum Voorlinden. Foto: Thomas Lannes, courtesy Gagosian

Handig om te weten

  • De Expositie Anselm Kiefer in museum Voorlinden is van 14 oktober 2023 tot en met 25 februari 2024;
  • Let op: deze tentoonstelling is groot en kostbaar. Daarom geldt tijdens de tentoonstellingsperiode een toeslag van €2,50 op alle reguliere toegangsprijzen, behalve voor kinderen tot en met 12 jaar. Voor hen blijft de toegang gratis;
  • Het werk van Kiefer is geliefd, maar ook controversieel omdat hij probeert bloot te leggen wat vaak onbesproken blijft;
  • Meer weten over hem? Vanaf 26 oktober draait de documentaire Anselm van Wim Wenders in de Nederlandse bioscopen.
Foto 7. Stap in de wereld van Anselm Kiefer (1945) bij Voorlinden. Zoals in zijn barre, maar overweldigende Winterreise (privécollectie). Foto: Georges Poncet

- Laatst gewijzigd: 2023-10-12 13:32:57 · Gepubliceerd: 7 oktober 2023 - 4002