door

De twee kanten van 'grensland' Oekraïne

Foto 1. Uit de serie "Luriki (Ingekleurde Sovjet portretten)", 1971-85. VG Bild-Kunst, Bonn, Courtesy Boris and Vita Mikhailov. Foto: Fotomuseum Den Haag © Boris Mikhailov

Unieke tentoonstelling over Oekraïne in Fotomuseum Den Haag

archief oud artikel 3 april 2024 Cultuur Den Haag, Zuid-Holland Of je het nieuws nu volgt of niet: ieder krijgt wel iets mee van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland. Inmiddels is het dagelijks nieuws. Dat terwijl het eigenlijk al veel langer speelt, zo laat fotograaf Boris Mikhailov zien in zijn tentoonstelling Oekraïens dagboek. In zijn eigen artistieke taal geeft hij bezoekers een blik op de tumultueuze veranderingen in het dagelijks leven in Oekraïne: van de jaren 60 tot nu. De unieke fototentoonstelling is sinds 30 maart te zien in het Fotomuseum Den Haag.

Geschiedenis van Oekraïne

De tentoonstelling Oekraïens dagboek neemt je mee in de politieke en culturele geschiedenis van Oekraïne. Oekraïne is al sinds de jaren 60 een chaotisch land, omdat het voortdurend een speelbal is in een geopolitieke strijd. Dit toont de Oekraïense fotograaf en kunstenaar Boris Mikhailov in een uitgebreide fotocollectie. Niet eerder is in Nederland zijn werk zo groots getoond als nu. Bij zijn werk kiest Mikhailov bewust voor ‘slechte fotografie’. Zo uit hij op een subtiele manier kritiek op de voormalige Sovjet-Unie. Deze oude communistische staat liet de samenleving destijds zien met onrealistische, geïdealiseerde propagandabeelden. Mikhailov toont ook een realiteit die "mooier" is gemaakt, maar wel met opvallende, kitscherige kleuren. Hiermee drijft hij de spot met de oude propaganda. Dit maakt de tentoonstelling in Fotomuseum Den Haag persoonlijk, maar ook juist interessant voor een breed publiek.

Foto 2. Links: uit de serie "National Hero", 1991. VG Bild-Kunst, Bonn. Collection MEP, Paris en rechts: uit de serie “Luriki (Ingekleurde Sovjet portretten)”, 1971-85. VG Bild-Kunst, Bonn Courtesy Boris and Vita Mikhailov. Foto's: Fotomuseum Den Haag © Boris Mikhailov

Goed om te weten

De internationaal geprijsde fotograaf en kunstenaar Boris Mikhailov (1938) staat vooral bekend om zijn eigen, kunstzinnige stijl. Hij toont graag het dagelijks leven in Oekraïne, maar niet door middel van doorsnee foto's. Zo maakt hij bijvoorbeeld gebruik van een conceptuele laag. Op deze manier kun je twee totaal verschillende situaties subtiel combineren met elkaar, zoals te zien is op foto 1. De foto's van Mikhailov zijn daardoor een vorm van documentairefotografie én conceptuele kunst in één.

Jarenlang conflict

Door de oorlog tussen Oekraïne en Rusland, die nog steeds gaande is, wordt de fotocollectie van Mikhailov heel relevant. Als je wilt weten hoe de oorlog tussen deze landen is ontstaan, is de tentoonstelling een aanrader. Mikhailov laat zien dat het conflict tussen Oekraïne en Rusland eigenlijk al langer speelt. Zo strijden Oekraïners al sinds 2014 voor onafhankelijkheid. In de foto’s van Mikhailov zie je hoe de bevolking in Oekraïne zich splitst, waarbij een deel zich verbonden voelt met Europa en een ander deel met Rusland. 'Grensland', wat Oekraïne letterlijk betekent, blijkt daardoor een zeer passende naam.

Foto 3. Links: uit de serie "Luriki (Ingekleurde Sovjet portretten)", 1971-85 en rechts: uit de serie "Red", 1968-75. Beide: VG Bild-Kunst, Bonn, Courtesy Boris and Vita Mikhailov. Foto's: Fotomuseum Den Haag © Boris Mikhailov

Ingrijpende terugblik

Fototentoonstelling Oekraïens dagboek gaat dus vooral over de geschiedenis van Oekraïne op politiek en cultureel vlak. Toch zijn de situaties op de foto’s zeker herkenbaar voor andere landen. Zo voelde ook Oekraïne de gevolgen van de Westerse invloeden, waardoor een elite van miljonairs ontstond. Ondertussen werden veel inwoners juist armer. De tentoonstelling is daardoor niet alleen een ingrijpende terugblik op Mikhailovs thuisland, maar ook op de politieke en culturele veranderingen in de wereld.

Praktische info

  • De tentoonstelling is te zien van 30 maart tot en met 18 augustus in het Fotomuseum Den Haag;
  • Bij de tentoonstelling Oekraïens dagboek is werk te zien uit negentien verschillende series, gemaakt tussen 1960 en 2019;
  • De tentoonstelling is samengesteld door het Maison Europeénne de la Photographie in Parijs, in nauwe samenwerking met Boris en Vita Mikhailov;
  • Eerder was de tentoonstelling al te zien in Parijs en Rome.
Foto 4. Links: uit de serie "Red", 1968-75 en rechts: uit de serie "Yesterday’s Sandwich", 1966-68. Beide: VG Bild-Kunst, Bonn. Courtesy Boris and Vita Mikhailov. Foto's: Fotomuseum Den Haag © Boris Mikhaïlov

- Laatst gewijzigd: 2024-04-04 15:29:13 · Gepubliceerd: 3 april 2024 - 690