11 maart 2025 Geschiedenis Ouwerkerk, Zeeland Door de overstromingen van de Watersnoodramp in 1953 werden vele mensen slachtoffer van de overstromingen op het vasteland. De namen van deze mensen werden binnen korte tijd opgenomen op een officiële slachtofferlijst. Maar wat bijna niemand weet (tot nu toe) is dat er nog meer mensen zijn omgekomen tijdens de Ramp, namelijk op zee. Zo'n 9 schepen verdwenen op de Noordzee met hun bemanning. De tentoonstelling in het Watersnoodmuseum 'Op zee ge­ble­ven: ver­ge­ten slacht­of­fers van de Wa­ters­nood­ramp' zoomt in op het verhaal van deze slachtoffers, hun nabestaanden en het lot van hun schepen.

31 bemanningsleden die nooit meer terugkwamen

Ruim 1800 mensen werden slachtoffer van de overstromingen tijdens de Watersnoodramp. Tenminste, op het vasteland. Maar tijdens de ramp waren er ook 9 schepen op de Noordzee, waarvan er 3 Nederlands waren: de Salland, de Westland en de Catharina Duyvis. De 31 bemanningsleden op deze schepen kwamen niet meer terug, maar werden nooit genoemd op de officiële slachtofferlijsten van het Rode Kruis. Ook zij lieten vaak familie en jonge gezinnen achter. Het gebrek aan erkenning als slachtoffer van de Ramp had dan ook grote gevolgen voor de nabestaanden.

''De verhalen van deze vergeten slachtoffers is jarenlang onzichtbaar gebleven, zelfs in het museum. Met 'Op zee gebleven' willen we hun verhaal eindelijk vertellen. Door in gesprek te gaan met nabestaanden, kinderen of kleinkinderen weten we niet alleen wie de slachtoffers zijn, maar ook wat het met de nabestaanden deed dat er niet bij deze bemanningsleden werd stilgestaan'', vertelt Marc van Velzen, medewerkers collectiebeleid in het Watersnoodmuseum.

Laatste bange momenten op zee

Wat er dan precies is gebeurd op zee? ''Tijdens de Ramp belandden de schepen in een positie waarin de golven met grof geweld over het dek heen sloegen. Met zoveel geweld dat de luiken kapot gingen waardoor het schip volliep met water, wat resulteerde in het kapseizen en het zinken van het schip. Dit gebeurde in het verloop van een aantal uur. Met de Catharina Duyvis is er de laatste uren nog constant radiocontact geweest, waardoor de laatste bange momenten best goed zijn gedocumenteerd'', aldus Marc.

Nabestaanden vertellen hun verhaal

Pas na jaren werden gezonken schepen gevonden, vaak per toeval door duikers. ''Na tientallen jaren niks van deze schepen te hebben vernomen doken twee van de drie schepen eindelijk op in de jaren '80. Vaak wisten duikers door iets specifieks dat ze vonden op het schip dat het inderdaad het bewuste schip was. De nabestaanden waren hier soms ook bij betrokken. In één geval hielp een nabestaande de duikers met het identificeren van objecten, aan de hand van elementen van foto's van vroeger, waarmee ze konden vaststellen dat het inderdaad om het vergane schip ging'', vertelt Marc.

Dat was destijds een grote opluchting voor de nabestaanden om duidelijkheid te krijgen wat er met hun familieleden is gebeurd. Met deze tentoonstelling krijgen bezoekers van het museum de kans om de verhalen van de 31 vergeten slachtoffers te ontdekken, via herinneringen van hun nabestaanden. ''Door middel van interviews met de nabestaanden die bij de tentoonstelling te zien zijn, krijgen bezoekers een beeld van hoe deze onzichtbaarheid voor de familieleden moet zijn geweest. Zij moesten immers jarenlang initiatief nemen voor hun eigen herdenkingen. Met deze tentoonstelling willen we deze slachtoffers uit de vergetenheid halen'', zegt Marc.

Redactioneel - Laatst gewijzigd: 2025-03-11 16:29:31 · Gepubliceerd: 11 maart 2025 - 73