door

Van Rembrandt tot Vermeer

Foto 1. Rembrandt door Rembrandt... en zo zijn er meer zelfportretten van bekende schilders onder wie Govert Flinck, Jan Lievens en Ferdinand Bol. Foto: @ Aad Hoogendoorn / H'ART Museum Amsterdam

75 unieke inkijkjes in het Amsterdam van de zeventiende eeuw

14 april 2025 Cultuur Amsterdam, Noord-Holland Stap het Amsterdam van de zeventiende eeuw binnen in het H’ART Museum. Bewonder 75 topstukken van Rembrandt, Vermeer en tijdgenoten uit ’s werelds grootste privécollectie. Met deze expo maak je een sfeervolle tijdreis, die het dagelijks leven van toen tot leven brengt met prachtige schilderijen, verhalen en verrassende details.

Van Rembrandt tot Vermeer

Waan je in het Amsterdam van de zeventiende eeuw! In het H'ART Museum Amsterdam (de voormalige Hermitage) dwaal je als het ware door de nauwe straatjes van de oude handelsstad aan de Amstel. Vijfenzeventig topwerken van Rembrandt van Rijn, Johannes Vermeer, Frans Hals, Gerrit Dou en vele anderen geven je een uniek kijkje in het dagelijks leven van die tijd. Maar de expo Van Rembrandt tot Vermeer is meer dan een verzameling schilderijen. Het is een tijdreis die je soms letterlijk oog in oog laat staan met Amsterdammers uit ver vervlogen tijden. Dat ervoer deze redacteur van DagjeWeg.NL tijdens de persbijeenkomst.

Foto 2. Op een enorm uitvergroot detail van een schilderij zie je nog veel meer details. Foto: @ Jan-Willem van Ree

Wat ga je zien?

Het bijzondere aan deze expo is dat je kunstwerken uit een privécollectie bekijkt. Sterker nog, het is de grootste privécollectie met schilderijen van Rembrandt en zijn tijdgenoten. In het kader van Amsterdam 750 koos kunstverzamelaar en eigenaar van The Leiden Collection, Thomas S. Kaplan, vijfenzeventig iconische schilderijen uit. Je bewondert ze tot 24 augustus in het H'ART Museum Amsterdam. Daaronder niet minder dan achttien originele Rembrandts en één Vermeer: topstukken die tijdens deze expositie ook nog eens voor het eerst samen te zien zijn.

Foto 3. Tegen de kleurrijke achtergrond komen de schilderijen van Rembrandt nog meer tot leven. Foto: @ Jan-Willem van Ree

Een kijkje in het dagelijks leven

Samen werpen deze kunstwerken een bijzonder licht op het dagelijks leven in het Amsterdam van de zeventiende eeuw. Waar hielden de mensen zich destijds mee bezig? Wat aten ze en hoe vulden ze hun (schaarse) vrije tijd in? Verspreid over verschillende verdiepingen en zalen leidt de route je langs de acht thema's waarop de expositie is opgebouwd. Het bijzondere is dat je echt een dwarsdoorsnede van de toenmalige samenleving te zien krijgt. Natuurlijk, de rijksten hadden geld om zich door Rembrandt en zijn leerlingen of collega’s in hun pronkgewaden te laten portretteren. Maar ook haringverkoopsters, reizigers, verstrooide geleerden, apothekers en elegante dames komen voorbij.

Foto 4. Hier zie je Susanna Doublet Huygens, dochter van de beroemde Constantijn Huygens in haar pronkgewaad. Caspar Netscher schilderde haar in 1669. Foto @ Jan-Willem van Ree

Ontroerende ontmoeting

Ontroerend is het gedeelte waarin Rembrandts jongste en oudste tijdgenoten centraal staan. Je ziet peinzende pubers die lijken na te denken over het leven dat voor hen ligt. Aan de andere kant van de levenslijn vind je door de tijd getekende ouderen. Met groot respect brengen Rembrandt en zijn leerlingen een ode aan de ouderdom. De schoonheid van doorleefde gezichten en handen straalt van de doeken af. Dat deze schilderijen ook nu nog grote impact hebben, ervoer Thomas Kaplan zelf, zoals hij tijdens zijn gidsronde vertelde. Tijdens een eerdere expositie zag hij hoe een meisje van een jaar of tien gebiologeerd raakte door Jan Lievens' portret De jongen in cape met tulband (1631). ‘Minutenlang staarde ze naar het schilderij. Alsof ze zich vereenzelvigde met de levensvragen die de jongen zich lijkt te stellen’, aldus Kaplan. Dit was het moment waarop de kunstverzamelaar inzag welke impact kunst op mensen van nu kan hebben, en besloot zijn collectie voor iedereen toegankelijk te maken.

Foto 5. Een schilderij dat ook nu nog tot de verbeelding spreekt is Jan Lievens' De jongen in cape met tulband, een portret van Prins Rupert van de Palts. Foto: @ Aad Hoogendoorn / H'Art Museum Amsterdam

Wat zijn de echte 'must-sees'?

Uiteraard verdienen alle vijfenzeventig schilderijen het om gezien te worden. Samen vertellen ze het complete verhaal van de expo. Maar er zijn ook leuke dwarsverbanden. Zeventiende-eeuwse kunstenaars zaten niet op een eiland. Sterker nog, ze hadden uitgebreide netwerken en onderhielden nauw contact met elkaar. Zo stond Jan Lievens model voor een van Rembrandts vroegste schilderijen, Drie zangers (1625). Rembrandt op zijn beurt zie je terug op Lievens’ schilderij Kaartspelers (1625) als de man met de pijp. Een ander hoogtepunt is het laatste schilderij van de expositie: Jonge vrouw aan het virginaal (1675) van Johannes Vermeer. Voor deze gelegenheid werd het schilderij grondig schoongemaakt, waardoor de kleuren helderder stralen dan ooit.

Foto 6. Drie zangers is een van Rembrandts vroegste schilderijen. Collega-schilder Jan Lievens stond model voor de zanger op de achtergrond. Foto @ Jan-Willem van Ree

Miniatuur Amsterdam

Wanneer je de expo bezoekt, ren dan niet van schilderij naar schilderij, maar laat de ambiance ook op je inwerken. Het ruimtelijke tentoonstellingsontwerp doet denken aan de nauwe Amsterdamse straatjes en intieme hofjes en pleintjes. Herkenbare grachtengevels, sfeerimpressies, kleurstellingen en details uit de getoonde schilderijen vertellen op een eigentijdse manier over het leven van alledag in de zeventiende eeuw. Geniet bovendien van de uitzichtpunten vanaf de tweede etage. Alsof je van bovenaf neerkijkt op een levend schilderij: een sfeervolle, miniatuurstad vol verhalen uit de Gouden Eeuw van de Nederlandse schilderkunst.

Foto 7. Tijdens de expo Van Rembrandt tot Vermeer waan je je in het Amsterdam van de zeventiende eeuw. Foto: @ Jan-Willem van Ree

Wil je meer van Amsterdam, Vermeer of Amsterdam zien?

Foto 8. De indrukwekkende lay-out van de expositie laat je de grootsheid van de schilderijen zien. Foto: @ Jan-Willem van Ree

Reportage - Laatst gewijzigd: 2025-04-14 16:46:30 · Gepubliceerd: 14 april 2025 - 136