archief oud artikel 30 juli 2007 Leiden, Zuid-Holland Musea zijn saai. Mensen die er zo over denken, kunnen van gedachten veranderen. Het Rijksmuseum van Oudheden belooft een nieuwe kijk op musea na een bezoek aan 'Verboden te verzamelen'. Het museum in Leiden toont dilemma's die spelen bij het verzamelen van de collectie. De tentoonstelling duurt tot 28 oktober.

Het rijksmuseum heeft dilemma's in vele soorten en maten. Bijvoorbeeld de herkomst van een object, is het legaal of illegaal verkregen? Ethiek komt om de hoek kijken, wat betreft de omgang met menselijke resten, denk aan mummies. In hoeverre is een object echt als het steeds gerestaureerd wordt? Hoe onderscheid het museum een authentiek object van een vervalsing? Wanneer kan een museum een object weggooien in verband met wetenschappelijk onderzoek? Allerlei vragen waar de tentoonstelling opheldering over wil geven.

'Goudstikker-collectie'

Neem nu de herkomst van een object. Een jaar geleden was dit dilemma volop in het nieuws door de kwestie Goudstikker. Een aantal musea in Nederland bezaten schilderijen die oorspronkelijk afkomstig waren van de Joods-Nederlandse kunsthandelaar Jacques Goudstikker. De zogeheten 'Goudstikker-collectie' was na de Tweede Wereldoorlog in het bezit gekomen van Nederlandse musea. Maar de nabestaanden van de overleden kunstverzamelaar waren het hier niet mee eens. Tijdens de Tweede Wereldoorlog had de weduwe van Goudstikker de schilderijen verkocht aan de Duitser Hermann Göring. Na de oorlog nam de Nederlandse staat deze collectie in bezit onder het mom van 'vijandelijk vermogen'. Een hoop jurdisch gesteggel volgde. Wie waren nu de rechtmatige eigenaars? De musea of de erfgenamen van Goudstikker? In februari 2006 kwam er een einde aan deze discussie. De nabestaanden werden in het gelijk gesteld. Want zo zei de restitutiecommissie: "Goudstikkers weduwe had de schilderijen onvrijwillig verkocht." Als ze de verkoop had geweigerd, had Göring waarschijnlijk de collectie gewoon in beslag genomen. Met het besluit van de commissie volgde de teruggave van een deel van de schilderijen. In het Rijksmuseum voor Oudheden hangt nog wel een schilderij uit de 'Goudstikker-collectie'.

Standpunt

Was de teruggave van de schilderijen terecht? Over zulke kwesties kunnen bezoekers van de expositie hun mening geven. Er zijn allerlei stellingen bedacht aan de hand van concrete voorbeelden. Bezoekers kunnen hun zegje doen door te kiezen voor standpunt A, B of C. De uitslag van deze polls staan op de website van het museum.

Redactioneel - Laatst gewijzigd: 2011-05-09 10:46:50 · Gepubliceerd: 30 juli 2007 - 2008