Wist je dat er van de meer dan 1100 (!) molens die ooit in de Zaanstreek stonden er nog maar 20 over zijn? Dertien van deze industriemolens werken nog, waaronder de wereldberoemde molens van de Zaanse Schans. Dat er nog enkele molens bestaan is mede dankzij de inspanningen van de vrijwilligers van Vereniging De Zaansche Molen. Zij richtten ook een molenmuseum op, waar je tot de dag van vandaag kennis maakt met de rijke geschiedenis van de Hollandse molens en vooral de industriële molens van de Zaanstreek.
Je vindt het museum op de Zaanse Schans, waar 8 van de industriële molens zijn verzameld waar de vereniging zo hard voor gevochten heeft om ze te behouden. Vijf daarvan kun je bezoeken, drie het hele jaar door en twee alleen in het hoogseizoen.
Duik in de geschiedenis van de molens
Het is nu maar nauwelijks voor te stellen dat in de Zaanstreek 1100 molens hebben gestaan. Tot je voor de immense interactieve maquette van het molenmuseum staat, waarop je ze allemaal ziet. Wauw! Dan komt het wel even aan hoeveel molens er zijn verdwenen. Maar vraag je je ook af: waarom waren er zoveel molens in de Zaanstreek? Je ontdekt het in een expositie vol virtuele gidsen, interactieve video's en gigantische kunstwerken. Hier zie je de opkomst van de industriële molens, die zorgden voor grote rijkdom. En een industriegebied langs de oevers van de Zaan, dat in de wereld zijn gelijke niet kende.Eén van de topstukken in de vaste collectie is een panoramaschilderij van 11 meter breed, met daarop alle molens bij Oost Zaandam anno 1800. Een indrukwekkend gezicht.
Kinderarbeid
Maar bij deze rijkdom hoorde ook grote armoede, want de molenarbeiders hadden het zwaar. Inclusief de kinderen, die vanaf hun twaalfde aan het werk moesten. En dat was geen lolletje. Je ziet het in de film 'Op je klompen naar je werk'. Dan komen de veel snellere en efficiëntere stoommachines op en verdwijnen de molens steeds meer uit beeld.
Molenspeelerf
Naast De Zaansche Molen ligt een molenspeelerf met tien bijzondere speeltoestellen. Alle tien laten namelijk zien hoe molens en molenonderdelen werken. De borden bij de speeltoestellen vertellen wat ze allemaal voorstellen. Zet de watervijssel aan het werk, leef je uit met de krukas en de wipwap en probeer uit op de wiebelbalk of je droog zou blijven op een houtvlot onderweg naar de zaagmolen. Dit speelerf hoort bij het museum en is dus alleen toegankelijk met een museumticket, of een Ticket Zaanse Schans.
Tip: met een Ticket Zaanse Schans krijg je toegang tot meerdere locaties op de Zaanse Schans waar je voor moet betalen: de drie grotere musea waaronder het molenmuseum, de molens die open zijn en enkele ambachtshuisjes.
.
