Echte wâldhûskes zijn er bijna niet meer, maar vroeger waren dit de reguliere woonhuizen in de Friese Wâlden. In het cultuurhistorisch centrum de Sûkerei zijn drie van deze huisjes herbouwd met elk een eigen thema. In 'De Falom' ligt de nadruk op vissen, jagen en stropen, in 'De Westereen' zie je de woonsituatie van een gezin dat leeft van ambacht en handel. En in 'Rinsumageast' is een 'wâldspultsje': het huis van een gezin dat leeft van een gemengd vee- en akkerbouwbedrijf. Een rondleiding door het museum geeft een beeld van het leven in dit deel van Friesland rond 1900. Ook poldermolen 'De Mearmin', oorspronkelijk uit Roodkerk, staat op het terrein van het openluchtmuseum.
De mensen die in deze huisjes woonden, hadden het niet makkelijk, want het leven op de arme zandgronden was vaak zwaar. Bezoekers ervaren iets van deze omstandigheden in de kleine huisjes in Damwoude. Werk en inkomsten kwamen richting het Friese land in de vorm van cichorei, een plant waar koffie van gemalen werd. Tientallen cichoreifabrieken rezen op en verdwenen weer toen de invoer van koffie weer op gang kwam. Eén van deze fabrieken is herbouwd in de Sûkerei. Tastbare herinneringen aan het Friese verleden in De Wouden.
Voor kinderen
Kinderen gaan op pad met Eddy de Egel en verkennen de natuur rond de Sûkerei. Zo leren ze op een speelse manier hoe veel dichter de mensen hier vroeger bij de natuur leefden. De route bestaat uit tien leuke opdrachten.Museum De Sûkerei in Damwoude leent zich ook goed voor een vriendinnendag en schoolreisje. Deze activiteit is geschikt voor het hele gezin, kinderen, volwassenen en ouderen.
